Het is een teken des tijds hoe diëten in en uit de mode raken. Een paar jaar geleden had nog niemand gehoord van het keto-dieet (behalve een paar wetenschappers, artsen en epileptici) en nu is het enorm populair in de hele wereld. Ook het Banting-dieet was een eeuw lang volledig vergeten, maar is de laatste jaren opnieuw enorm populair in Zuid-Afrika en groeit in populariteit over de hele wereld.

Deels komt dit door de wereld waarin we nu leven, waar informatie over de grenzen heen razend snel wordt verspreid via sociale media, blogs, nieuwsartikelen en forums. Gedeeltelijk komt dit ook omdat we met zijn allen steeds op zoek zijn naar “Het Nieuwste, Het Beste“. Op zich is het uiteraard allemaal oude wijn in nieuwe zakken, maar daarom niet minder belangrijk die richting te volgen. We hebben dit gezien met Atkins, Paleo, Keto en sinds kort ook Carnivoor bijvoorbeeld. Allemaal eetstijlen waarvan je kan uitgaan dat de “beoefenaars” ervan regelmatig of constant in een staat van ketose zijn.

L’histoire se répète , zeker in voeding

De geschiedenis herhaalt zich vaak. Dat is in voedingsleer niet anders. Koolhydraatarm advies voor mensen gaat al heel lang mee. In dit artikel bespreek ik een boekje van Willem Banting.
Houd je van geschiedenis? Neem dan het pamflet door van William Banting, dat hij in 1863 schreef en je op het web snel kan doorbladeren. Een korte interessante lectuur.

Banting deed een ontdekking. Hij dacht het menselijke oerdieet te hebben ontdekt, namelijk wat de vroege mens 200.000 jaar geleden at. Gerespecteerde biologen, genetici, paleoantropologen en theoretici geloven dat menselijke genen nauwelijks zijn veranderd sinds mensen hun reis op aarde zijn gestart. Als je de hele geschiedenis van de mensheid op één dag zou kunnen zetten, dan hebben we maar vijf minuten granen en vijf seconden suiker gegeten. Een heel korte tijd in ons bestaan dus.

Na het succes dat William Banting heeft ervaren met dit koolhydraatarme, vetrijke eetplan, werd het “banting” dieet de standaardbehandeling voor gewichtsverlies in alle grote Europese en Noord-Amerikaanse medische scholen. Maar in 1959 werd het verbannen van alle belangrijke medische en voedingsboeken.

Wie was William Banting?

Als gepensioneerde Victoriaanse begrafenisondernemer van de royalty, was Banting relatief rijk. Hij leefde een zittende levensstijl in vergelijking met de gemiddelde persoon in die tijd. Banting worstelde alleen al enorm om de trap op en af ​​te gaan. Hij kon nauwelijks zijn voeten bereiken om zijn schoenen vast te binden.

Door de raad van verschillende artsen te volgen, probeerde hij af te vallen. Dat leidde alleen maar tot honger en meer gezondheidsproblemen. Frustratie alom. Op een dag bezocht hij Dr. William Harvey, een neus-, keel- en oorarts. De bijkomende voedingsadviezen die hij Banting gaf, zorgden het volgende jaar in een gewichtsverlies van zesenveertig pond. Zijn zicht en gehoor verbeterden ook aanzienlijk. Opeens kon hij weer gemakkelijk de trappen nemen en zijn schoenen vastbinden.

Banting was zo opgewonden dat hij besloot om het voedingsadvies van Dr. Harvey te delen, zodat anderen ook anderen van de ‘ziekte van obesitas’ konden genezen. In 1863 schreef en publiceerde hij een boekje “Corpulence, Addressed to the Publice” (Harrison, Londen, 1863).

Wat leren we uit dat boekje? Banting schrijft in zijn pamflet dat hij – voordat hij voedingsadvies kreeg van dr. Harvey – “brood, melk, boter, bier, suiker en aardappelen nuttigde” en dat deze voedingsmiddelen “de belangrijkste elementen van mijn bestaan” waren. Klinkt gekend, niet?

Hij geloofde ook dat het gebrek aan activiteit sinds zijn pensionering in grote mate heeft bijgedragen aan zijn zwaarlijvigheid. Dus probeerde hij te roeien, maar die sport gaf hem een ​​”buitengewone eetlust.” Hij probeerde andere vormen van sport, zoals paardrijden en wandelen in zeelucht – vaak voorgeschreven door artsen voor zwaarlijvigheid – samen met Turkse stoombaden.

Uiteindelijk kreeg hij van Dr. Harvey een heel ander advies, namelijk het “brood, melk, bier, suiker en de aardappelen waar hij zo dol op was”, te elimineren. Omdat deze voedingsmiddelen “zetmeel en sacharine bevatten, die de neiging hebben om vet te creëren.” Hij moest die producten om die reden volledig vermijden. Tot op dat moment had Banting brood en melk als ontbijt gegeten. Of een tas thee met veel melk en suiker en beboterde toast. Vlees, bier, veel brood en gebak waren zijn standaard avondeten. Lunch was heel vergelijkbaar met het ontbijt. Vaak at hij ook vlaai of brood en melk als avondeten. Met andere woorden: een zeer koolhydraatrijk dieet.

Banting verandert van levensstijl

Banting schrijf in het boekje dat  hij “weinig comfort en veel minder goede slaap” had.  Hij vroeg zich af wat hij in de plaats daarvan zou eten, maar koos voor drie maaltijden per dag die bestonden uit vlees, vis en spek (in totaal ongeveer 12 tot 15 gram per dag), alle mogelijke groenten behalve aardappelen, twee of drie ‘ounces’ fruit, één ‘ounce’ of minder brood, een glas of twee wijn en een grog (sterke drank) zonder suiker voor het slapengaan. Hij dronk veel water en thee zonder suiker of melk. Gestaag verloor hij ongeveer een halve kilo per week en merkte hij snel dat hij ’s nachts zes tot acht uur goed sliep.

Het positieve van die verandering in eetgewoonten, beschrijft hij ook uitgebreid: “Ik ben veel beter, lichamelijk en geestelijk, en blij te beseffen dat ik de teugels van gezondheid en comfort in eigen handen houd.” Verder geeft ie aan dat “hoewel ik op vijfenzestig jaar oud niet kan verwachten dat ik vrij zal blijven van natuurlijke tekortkomingen waar iedereen mee te maken krijgt, ik er op dit moment niet over kan klagen.”

Banting schrijft ook over een vriend die besloot zijn dieet uit te proberen. Na slechts acht weken had die vriend geen frequente hartkloppingen meer, geen ‘gevoel om flauw te vallen’ en was hij ‘een nieuwe man’. Ook Ketoman is duidelijk geen recent fenomeen!

In een latere editie van het boek meldt Banting dat zijn gezondheid “hersteld was, zowel lichamelijk als geestelijk”, dat hij “meer spierkracht had” en “energie”, “met een goede eetlust” at en dronk, en goed sliep. “Alle symptomen van zuurgraad, indigestie en brandend maagzuur (waarmee ik vaak werd gekweld) zijn verdwenen.”

Banting verkocht alleen al in Engeland meer dan 63.000 exemplaren van zijn pamflet. Het werd vertaald in verschillende andere talen en vond zelfs zijn weg naar de Verenigde Staten. Hoewel hij harde kritiek en weerstand van artsen ontving, ontving hij brieven van meer dan tweeduizend mensen die hem bedankten voor het schrijven van het boekje en ontving hij ontelbare rapporten van succesvol gewichtsverlies en verbeteringen in gezondheid met behulp van deze dieetbenadering. Meerdere keren in het boekje bedankt en eert hij Dr. Harvey hiervoor.

De enige spijt die Banting had, was dat hij geen foto nam voordat hij aan het dieet begon om te vergelijken met de slankere versie van zichzelf die in zijn boekje werd gepubliceerd. William Banting leefde tot eenentachtig jaar, veel langer dan de gemiddelde levensduur van die tijd. Zijn boek was zo populair dat een nieuw werkwoord aan het einde van de 19e eeuw in de Engelse taal verscheen – bant, wat ‘op dieet’ betekent! Nu nog altijd heb je heel wat groepen die ‘banting’ als levensstijl volgen.

Volgde William Banting een keto levensstijl?

Het antwoord hierop is heel waarschijnlijk “ja” omdat zijn maaltijdplannen relatief kleine hoeveelheden koolhydraten bevatten, en Victoriaanse vlees-, vis- en groentegerechten vaak werden bereid met boter en spek. Sauzen met boter en room waren toen eveneens de norm.

Ze zeggen vaak dat er geen dieet is dat voor iedereen geschikt is. En dat er geen exact maaltijdplan, exact schema, exacte voedingslijst is, dat voor iedereen werkt. Ik ben het daarmee eens.
Maar een ander inzicht is ook dat we mensen zijn, dat we één soort soort zijn en dat sommige algemene principes voor élke mens werken.

Ik moet de eerste persoon nog ontmoeten voor wie een persoonlijk uitgewerkt koolhydraatarm, vetrijk, gezond dieet geen beter uiterlijk, betere gezondheid en betere prestaties oplevert, zowel mentaal als fysiek.

L’histoire se répète…leve de geschiedenis, leve Banting! 🙂

PS. Nieuwsgierig naar meer? Bestel dan zeker voor jou of familieleden het boek ‘Ketoman. Bevrijd van alle onzin. Eetstrategieën voor sceptici‘.