Angst verkoopt. Dat hebben we de voorbije jaren gemerkt. En oude dogma’s zijn heel hardnekkig. Zo vinden heel wat professoren en dokters keto nog altijd riskant en schadelijk. Heel vaak hoor je dat een verhoogde inname van verzadigde vetten de kans op hart- en vaatziekten vergroot.
Die achterhaalde stellingname wil ik in dit artikel bespreken.
Ik maak bij keto graag het onderscheid tussen keto als (brede) levensstijl en keto als (enger) dieet zoals gebruikt in wetenschappelijke studies of als medische interventie voor ziekte-behandeling.
Mij interesseert vooral die flexibele vorm, maar soms is het goed te kijken naar het klassieke keto-dieet.
In die tweede vorm bestaat keto namelijk al 100 jaar. In die periode kwam een eetstijl waarvan typisch minder dan 10% van de dagelijkse energie-inname uit koolhydraten bestaat voor het eerst het rijk van de moderne geneeskunde binnen.
Meteen bleek keto effectief om epileptische aanvallen bij kinderen in de Mayo Clinic te verminderen of zelfs om te keren. Een prestatie waar de geneeskunde trots op zou moeten zijn. Dat die aanpak vandaag de dag nog steeds loont, is duidelijk. Dat blijkt uit het oudere werk van pioniers zoals Theodore Vanitallie, George Cahill, Russell Swerdlow, Richard Veech en Stephane Cunnane maar ook de modernere wetenschappers. En toch is er nog altijd een aanhoudende bezorgdheid dat zo’n hoge vetinnames bij keto op lange termijn een onnodig risico vormen op cardiovasculaire ziektes.
Waarom is de hypothese dat verzadigde vetten leiden tot cardiovasculaire ziektes niet al lang totaal failliet? Waarom toch die angst?
Vet en vooral verzadigde vetzuren (SAFA) hebben een slechte naam.
De Gezondheidsraad beveelt aan: zo laag mogelijke inname van SAFA [<10 energie % (en%)] en 40-70 en % koolhydraten (CHO). De AHA adviseert 5-10 en % meervoudig onverzadigde vetzuren (PUFA) van de omega-6 serie (i.e. linolzuur). Deze aanbevelingen zijn in hoge mate nageleefd door de bevolking. (Uit ‘Het faillissement van de verzadigd vethypothese van cardiovasculaire ziektes’)
De focus van one eetstrategie is optimale voeding en verzadiging (vol gevoel). Het is gebaseerd op onze evolutionaire geschiedenis, voorouderlijke tradities en moderne wetenschap.
Het basisidee hierbij? Het gaat niet om een dieet op korte termijn, maar om een levensstijl. Het bevat veel van de concepten en ideeën die je in ‘striktere diëten’ zoals paleo, keto, whole 30, carnivoor etc zal aantreffen.
Veel andere diëten zorgen voor gewichtsverlies, maar zijn op de lange termijn bijna onmogelijk vol te houden en / of komen tekort in hun voedingswaarden.
Belemmering in bredere adoptie
Die bekommernis blijft namelijk een hardnekkige belemmering voor een breder gebruik van keto in slimme samenlevingen. Dat is maar al te duidelijk als je de standpunten onder de loep neemt van gezondheidsinstanties zoals de American Heart Association, wiens richtlijnen graag ook bij ons worden overgenomen. Vaak lees je dan dingen als:
“Er is onvoldoende bewijs om bestaande populaire diëten zoals het ketogeen dieet en periodiek vasten te promoten als interventie om de gezondheid van het hart te bevorderen.”
Wat raden ze dan wel aan?
Juist, de klassieke voedingspiramide. In die visie negeren ze meteen het geheel aan gepubliceerd onderzoek dat aantoont dat het routinematig volgen van een “goed geformuleerd ketogeen dieet” allesbehalve een dwaze interventie is.
Het leidt namelijk tot duidelijke verbeteringen in gewicht, metabool syndroom, en talrijke indicatoren in het bloed die hart-en vaatziektes voorspellen alsook de ommekeer van diabetes type 2.
De twee vaak aangehaalde problemen bij keto
Tegenstanders van therapeutische voedingsketose vermelden vaak twee problemen om keto als medische interventie in te roepen.
1/ Bijwerkingen
Ten eerste geven een aantal van die studies aan dat mensen keto niet volhouden en dat er veelvoorkomende bijwerkingen (2018 studie) zijn.
In het licht hiervan staat één ding natuurlijk buiten kijf: een constant gezond niveau van bloedketonen aanhouden, vereist een behoorlijke verandering in gedrag en gewoontes. Bovendien moet je lichaam zich kunnen aanpassen. En dat vraagt tijd. Niet makkelijk in samenlevingen waar mensen comfort en makkelijke oplossingen verwachten. Daarnaast is het zo dat heel wat symptomen en bijwerkingen waarvan sprake gewoon gemakkelijk te vermijden zijn als je keto slim aanpakt.
2/ Stijging van LDL-waarden
Ten tweede is het niet ongebruikelijk dat sommige mensen een stijging van hun LDL-waarden in het bloed ervaren. Zie ook mijn eigen verslag hierover. Een bijkomend probleem aan de basis is dat LDL nog altijd vaak als ‘slechte’ cholesterol wordt gezien bij het volgen van een goed geformuleerde keto-aanpak. Helaas blijft die ene meetbare indicator als uitgangspunt voor risico op hart- en vaatziekten het traditionele medische denken domineren.
Onterecht. Wanneer LDL-cholesterol standaard in het lab wordt gemeten is dat geen directe meting, maar wel een schatting van het cholesterolgehalte. Nog belangrijker: de deeltjes in het bloed die cholesterol bevatten en als ‘LDL’ worden geïdentificeerd variëren in grootte van groot tot klein. Veel geciteerde onderzoeken die meer dan drie decennia oud zijn, hebben herhaaldelijk aangetoond dat een eetstijl met veel koolhydraten het aandeel van kleine LDL-deeltjes in het bloed die hartaandoeningen bevorderen, verhogen (zie studie), terwijl ketogene diëten de gevaarlijke kleine LDL-deeltjes consequent verminderen in het voordeel van grotere die ofwel neutraal zijn of beschermen tegen bloedvatletsel. Die nuances lijken dus verloren te gaan.
Zoom daarom even uit van die reductionistische focus op LDL-cholesterol. Je zal dan snel zien dat de meeste andere risicofactoren voor hartaandoeningen verbeteren met een goed geformuleerde keto-aanpak, waaronder:
- Lichaamsgewicht (2008 studie, 2019 studie)
- Visceraal buikvet (2019 studie)
- Bloedsuikerspiegel (2009 studie)
- Bloeddruk (2019 studie)
- HDL-cholesterol (ook bekend als de ‘goede’ cholesterol) (2019 studie)
- Diabetes type 2 (2019 studie)
- Ontstekingen bij metabool syndroom (2007 studie) en diabetes type 2 (2019 studie)
- Bloedspiegels van verzadigde vetten (onafhankelijk van de inname van verzadigd vet via de voeding) (2014 studie, 2021 paper)
Conclusie
Wat kan je dus onthouden van die uiteenlopende studies?
Heel goed nieuws! Dat wanneer je keto goed aanpakt de gunstige effecten bij het grootste deel van patiënten tot wel 2 (of meer) jaar aanhouden. Dat zou meteen bij elk rationeel persoon de vraag moeten opwerpen wanneer de diepgewortelde critici de logische sprong voorwaarts maken.
Wanneer gaan we volmondig het feit omarmen dat de voeding/hart hypothese dood is? En meteen ook beginnen te beseffen dat nutritionele ketose een krachtig therapeutisch hulpmiddel is dat kan worden toegepast door systematisch die ene niet-essentiële macro uit onze voeding strategisch af te bouwen. Je gezondheid, energiepeil en productiviteit zullen je hiervoor eeuwig dankbaar zijn!
Wil je meer over vetten & cholesterol lezen? Lees dan zeker ook mijn artikel over de cholesterol-mythe: 50 jaar Fabeltjeskrant doorprikt.
Een gezonde levensstijl is belangrijker dan ooit.
Bestel ons Slim Keto Starterspakket, lees je in, en ga zelf met keto van start!
