Graag deel ik nog eens iets persoonlijks met jullie om wat klaarheid te scheppen over een onderwerp dat regelmatig terugkomt.

En dat is insuline resistentie. Heb er al vaker over geschreven. Bij de start van je keto-avontuur wil je dit gewoon goed begrijpen. Door keto te eten/leven zal je lichaam op dat ‘diabetes spectrum’ opnieuw insulinegevoeliger worden. Dat is de essentie en steeds relevanter, ook in het kader van het coronavirus. In plaats van over decennia te evolueren van hypoglycemie > insuline resistentie > pre-diabeet > diabetes type2.

Ondertussen begeleiden we al een heel tijdje uiteenlopende mensen. En deze twee vragen komen regelmatig terug:

• (1) Mijn cholesterol gaat omhoog sinds ik keto doe. Is dat een probleem? Ik heb er hier over geschreven.
• (2) Kan ik weten waar op dat spectrum van ‘insulineresistentie’ ik me bevind? Ik heb er hier over geschreven.

De antwoorden op deze vragen zijn vaak lang en genuanceerd. De uitgebreidere versie doe ik sowieso ook in Ketoman uit de doeken.

Mijn persoonlijke anekdote met insulineresistentie

Een persoonlijke anekdote werkt soms beter. We zijn onlangs verhuisd, de laatste stap in de uitwerking van ons nieuwe ketohuis2.0 plan.

Toevallig viel mijn oog op mijn medisch attest van 2008, dus 12 jaar geleden. Ik was toen 31, sportte vaak en at toen “vrij gezond” (zoals klassiek gedefinieerd) maar dus wél koolhydraatrijk. Steeds vaker had ik kleine klachten (vaak verkoudheden, vermoeidheid, ‘aanvallen’ die uiteindelijk leidde tot diagnose door een neuroloog van ‘lichte vorm van epilepsie’, etc. )

Je ziet hierboven dat mijn totale cholesterol 191 is, een cijfer dat op zich geen enkele dokter ongerust zou maken. Triglyceriden en HDL op zich worden in die check-up vaak gewoon genegeerd, zeker in die periode meer dan tien jaar geleden.

Hoe zelf insulineresistentie berekenen?

De meeste artsen kijken naar cholesterol als essentiële waarde maar diagnosticeren geen insulineresistentie. Ze zoeken er niet eens naar. Dat is jammer, want het is gemakkelijk om te doen met een eenvoudige nuchtere insulinespiegel in het bloed die tegelijkertijd kan worden uitgevoerd wanneer bloedsuiker wordt gecheckt.

Dat betekent niét dat je zelf niet aan de slag kunt. Een andere manier om insulineresistentie op te sporen is namelijk de triglyceride-tot-HDL-verhouding (zie ook deze studie). Een standaard nuchter cholesterolpanel bevat deze cijfers. Om het te berekenen, deel je gewoon het triglyceridennummer in je rapport door het HDL-nummer.

• Als het resultaat onder de 2 is, ben je in goede conditie. Dan is je metabolisme gezond en verbrand je makkelijk ook vet voor energie.
• Als het onder de 1 is, ben je in zeer goede conditie.
• Is die ratio boven de 2,5 is dat een sterke aanwijzing voor insulineresistentie.
• Tussen 2 en 2,5 ben je waarschijnlijk insulineresistent.

Mijn triglyceride-tot-HDL-verhouding in 2008

Deel je mijn triglyceriden (118) door mijn HDL (48) uit 2008 dan krijg je een getal van 2.4. Dat is achteraf bekeken op zijn minst een grote wake-up call met de kennis die ik ondertussen heb.  Hoewel ik mezelf toen nog altijd als “sportman” zag, was ik al ver gevorderd op het diabetes-spectrum en ben ik vrij zeker dat ik zonder verandering in eetstijl op mijn huidige leeftijd al pre-diabeet of diabeet zou zijn geweest. Met alle klachten en problemen die hiermee gepaard gaan.

Maar in de ogen van iedereen rondom mij én in mijn eigen ogen was ik nog gewoon sportman. Om maar aan te geven hoe we ons als maatschappij kunnen vergissen als we praten over “kerngezonde mensen”, ook nu met covid-19.

Mijn triglyceride-tot-HDL-verhouding in 2017

Vergelijk deze waardes nu met mijn cholesterol-waardes van 2017*, nadat ik een aantal jaar koolhydraatarm en een tijdje keto at.
* Ik heb ook waardes van vorig jaar (ze waren vrij gelijkaardig), maar die kan ik door onze verhuis even niet vinden… 

Wat opvalt: mijn totale cholesterol is heel wat hoger: 284, vooral omdat mijn LDL heel wat hoger is. In tegenstelling tot 2008 zijn dit waardes die een klassieke dokter al wat meer richting ‘statines’ zou motiveren. Maar kijk eens naar mijn verhouding triglyceriden (58) over HDL (76). Je krijgt een bedrag van 0.76. Dat is een veel betere ratio dan in 2008. En die “zeer goede conditie” voel ik ook al jaren. Ik blijf vrij makkelijk op hetzelfde gewicht en ben noemenswaardig nooit meer ziek.

De ironie is dus dat ik ‘volgens de klassieke dokter-kijk’ in 2008 gezond was, maar mijn lichaam die signalen niet gaf, terwijl ik me nu super gezond voél maar mijn totale cholesterol een klassieke dokter eventueel op andere gedachtes zou kunnen brengen.