Je bent met een keto-levensstijl gestart en hebt als vrouw specifieke vragen erover? Je bent niet alleen!
Ook Valerie zit met vragen. Hier is wat ze ons deze week meegaf als reactie op ons Start to Keto programma.
Heel interessante drie weken set up met veel content. Ik was al even met keto aan de slag maar jullie input heeft voor extra verdieping gezorgd, waarvoor dank. Intussen ben ik een ware ambassadeur geworden van het keto (vegetarische versie) verhaal met focus op gezonde vetten. Waar ik zelf graag iets meer toelichting over had gewenst, is het statuut van de vrouw, de hormonenregeling is toch helemaal anders en wat extra focus was voor mijn part zeker welkom. Ik heb nog een vraagje ivm exogene ketonen, aan /af te raden bij sport (vb lange fietstocht)? Veel succes verder, hoop dat onze gemeenschap groeit en steeds meer mensen zich geweldig en gezond mogen voelen!!!
(Valerie Van Bever)
Omdat we inderdaad in het programma zelf niet specifiek ingaan op een mogelijk verschil tussen mannen en vrouwen, geven Sofie en ik in dit artikel graag extra toelichting over volgende onderwerpen.
- Beperkte kennis en onderzoek
- Is keto veilig voor vrouwen?
- Is keto anders voor vrouwen?
- Voldoende eten & voedselkwaliteit
- Menstruatiecyclus tijdens PMS
- Wat zijn de beste situaties voor vrouwen om keto te starten?
- Welke impact heeft keto op vrouwelijke hormonen?
- Vernietigt keto je schildklier?
- Hoe zit het met vrouwen die het koud hebben, haar verliezen en hun menstruatie overslaan?
Beperkte kennis en onderzoek
De manier waarop het lichaam reageert op keto is bij mannen en vrouwen vergelijkbaar. Toch zijn er enkele verschillen en bepaalde situaties die specifiek zijn voor vrouwen. Voor we een aantal vaak terugkerende vragen beantwoorden, wijzen we er graag op dat vrouwen niet zo vaak als onderzoeksonderwerp worden gebruikt als mannen. Variabelen zoals hormonale verschuivingen in de loop van een maand spelen hierin wellicht een rol. Dat bemoeilijkt het vormen van conclusies uit onderzoek. Wel vind je steeds meer onderzoek dat de werkzaamheid van keto voor vrouwen aantoont. Onze mening is dat we best nog weinig weten.
Hoe keto vrouwen exact beïnvloedt en hoe je het best kan toepassen voor uiteenlopende condities, is dus op vele vlakken nog een vraagteken. Interpreteer onze antwoorden dan ook in die context.
Is keto veilig voor vrouwen?
Ketose is een absoluut veilige staat van het metabolisme voor volwassenen in alle soorten en maten. Biochemicus Robb Wolf speculeerde ooit dat keto een reset-effect op genetisch niveau heeft. Het helpt je te herstellen van ‘metabolische schade’ die jojo-diëten, toxische stoffen uit het milieu, antibioticagebruik en andere schade veroorzaakt. Er is veel onderbouwing die aantoont dat vasten en ketonverbranding een krachtig ontstekingsremmend effect hebben en zowel autofagie (natuurlijk cellulair ontgiftingsproces) als apoptose (geprogrammeerde dood van disfunctionele / voorkankercellen) stimuleren. Keto zorgt voor een opgeruimd huis in je lichaam.
Keto heeft dus heel wat voordelen voor de gezondheid. Toch beweren heel wat mensen dat keto niet veilig is voor vrouwen. Wie dat beweert, heeft volgens mij hulp nodig. Of moet zijn theoretische bubbel verlaten. Hoewel vrouwen heel anders zijn dan mannen, is er geen reden te speculeren dat keto onveilig zou zijn voor vrouwen. Als het op het voedingsluik van keto aankomt, is voor veel vrouwen een goed geformuleerde keto-aanpak de beste optie. Je vindt al snel veel onderzoek dat verbeteringen voor vrouwen aantoont die keto volgen.
De twijfelaars geven wij altijd mee wat wij dagelijks eten. Of verwijzen we naar onze recepten.
Niets van bewerkte producten, énkel vers vlees, vis en vezels. Alleen al ‘gezond boerenverstand’ geeft je soms ook de juiste richting.
Waar zie je dan die verbeteringen? In bloeddruk, lipiden, nuchtere glucose en insuline (zie studie), als ook in de samenstelling van je lichaam, zeker wanneer je het combineert met weerstandstraining (zie studie).
Ketose is een absoluut veilige staat van het metabolisme voor volwassenen in alle soorten en maten.
Is keto anders voor vrouwen?
Mijn intuïtieve kijk een aantal jaar geleden was dat wanneer vrouwen het moeilijker hebben dan mannen dit wel eens te maken had met het verleden. Hebben ze de voorbije jaren vaker gejojood? Is hun relatie met voeding niet complexer? Is al te vaak té weinig eten en denken dat je niet veel mag eten, niet eerder een vrouwending?
Ondertussen ben ik overtuigd dat vrouwen en mannen misschien wel verschillende gradaties zien als reactie op de nieuwe eet- en levensstijl, maar het algemene beeld toch vooral hetzelfde is. Alle fysiologische veranderingen die je ziet bij keto – zoals verhoogde ketonenproductie, lagere bloedglucose, insuline en minder ontstekingen – treden op bij zowel mannen als vrouwen. Wel is het zo dat mannen vaak iets beter reageren op veranderingen in eetstijl dan vrouwen.
Wat wij vooral regelmatig horen in die mogelijke tweedeling tussen mannen en vrouwen is frustratie. Of lichte afgunst. “We zijn samen gestart! En mijn man doet gewoon mee. Hij voelt zich geweldig en verliest gewicht.” De andere kant van de medaille is dat ketovrouw niet zoveel vooruitgang boekt en zich niet altijd zo bijster goed voelt. Eén allereerste ding waar ik dan op wijs is dat het verschil in gewichtsverlies tussen mannen en vrouwen aan het begin van keto het gevolg is van meer water-en glycogeenverlies bij mannen. Mannen zijn meestal groter en gespierder. Dat betekent dat hun lichaam meer water en glycogeen kan bevatten.
Mannen hebben vaak méér, dus ze hebben ook méér te verliezen. Logisch. Hoe dan ook, los daarvan hebben we nog steeds de indruk dat vrouwen een beetje anders reageren op keto dan mannen. Wetenschappelijk vind je hiervoor geen goede verklaring, toch is het waarschijnlijk dat hormoonfluctuatie een belangrijke factor is. Hormonen van vrouwen fluctueren vaker en meer dan die van mannen. Hormoonspiegels kunnen de reacties op het voedsel dat je eet beïnvloeden. Bovendien kan elke drastische verandering in voedingspatroon zorgen voor hormoonveranderingen, die vrouwen meer lijken te beïnvloeden dan mannen. Om deze reden speculeren sommige mensen dat een langzamere overgang naar keto voor vrouwen de beste aanpak is; persoonlijk zien wij op dit ogenblik geen enkel bewijs dat deze aanpak beter is.
Voldoende eten & voedselkwaliteit
Wat je vaak ziet is dat niet alleen koolhydraten enorm verminderen maar de voedingswijziging ook gepaard gaat met de inname van veel minder calorieën. Het is niet ongebruikelijk dat dit aspect bij vrouwen vaker voorkomt.
Ons advies daarom bij de start van je keto-avontuur:
eet écht genoeg.
In combinatie met een grote verandering in eetstijl kan dit namelijk bij het starten met keto nadelige bijwerkingen veroorzaken. We raden daarom ook steeds aan om een volledige, hoogwaardige versie van een keto te starten die de inname van micronutriënten optimaliseert en tegelijkertijd je calorie-inname hoog genoeg houdt om aan de eisen van je lichaam te voldoen. Als voldoende calorieën én voedselkwaliteit snor zit, zou de overgang naar keto heel wat makkelijker moeten zijn.
Menstruatiecyclus tijdens PMS
Een andere factor die keto anders en wat moeilijker maakt voor vrouwen, is de menstruatiecyclus als gevolg van enkele van de veel voorkomende symptomen van PMS. Tijdens menstruatiecycli komt het vaak voor dat je meer goesting krijgt en moeite hebt om je eten te verteren. Naast andere veel voorkomende symptomen zoals krampen, hoofdpijn, een opgeblazen gevoel en een afgenomen humeur…. Al die zaken kunnen het je bemoeilijken om een grote verandering zoals een verandering in eetstijl vol te houden. Om die reden is het misschien niet raadzaam als vrouw rond je menstruatiecyclus met keto te starten.
Wat zijn de beste situaties voor vrouwen om keto te starten?
Persoonlijk zijn we van mening dat keto een goed idee is voor vrouwen in heel wat situaties. Toch zijn er ook specifieke situaties waarin keto écht gunstig is voor vrouwen.
Voorbeelden hiervan zijn:
Je wil gewicht verliezen
Je hebt een gewichtsplateau bereikt
Geslachtshormonen functioneren minder goed
Keto kan behulpzaam zijn in al deze situaties; voornamelijk vanwege de manier waarop het de hormonen beïnvloedt.
Vrouwen kunnen keto ook gewoon als levensstijl volgen voor hun algehele gezondheid en welzijn.
Welke impact heeft keto op vrouwelijke hormonen?
Keto heeft een impact op allerlei hormonen. Naarmate vrouwen zich aanpassen aan een keto-eetstijl, beginnen ze meer evenwicht in hun hormonen te ervaren, wat gunstig kan zijn voor vrouwen van alle leeftijden. Vrouwen die menstrueren, kunnen zowel verminderde pms-symptomen als regelmatigere cycli ervaren. Vrouwen die perimenopauzaal of menopauzaal zijn, kunnen gedurende deze periode ook verminderde bijwerkingen zien. Dit is waarschijnlijk het gevolg van lagere insulinewaardes en het verbeteren van de productie van geslachtshormonen, wat ook een potentieel therapeutisch voordeel biedt voor vrouwen die lijden aan PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom).
Hieronder een aantal praktische zaken die wij regelmatig horen:
De eerste paar weken is het mogelijk dat je hele hormonenhuishouding in de war geraakt. Met als gevolg dat je net meer of net minder je regels zult hebben (ook wanneer je de pil neemt of een spiraaltje hebt).
Soms krijg je net meer of net minder last van je menstruatie. Dat alles normaliseert zich na een aantal maanden. Geef je lichaam de tijd om terug in balans te geraken!
Sommige vrouwen zitten eerst in pre-menopauze en keto zorgt ervoor dat hun cyclus terugkomt.
Hormonen worden opgeslagen in je vetreserves. Wanneer je vetreserves afbreekt, komen hormonen vrij, wat kan leiden tot extra tussentijdse bloedingen.
Er zijn ook meer en meer cases van vrouwen met PCOS die gestart zijn met keto en dan toch zwanger geraken (terwijl klassieke gynaecologie hen zegt dat ze onvruchtbaar zijn).
Vernietigt keto je schildklier?
Schildklierfunctie is een andere veel voorkomende zorg die sommigen hebben als het gaat over keto voor vrouwen. Twee belangrijke hormonen die door de schildklier worden uitgescheiden, zijn t3 en t4. Deze hormonen spelen een grote rol bij het reguleren van de stofwisseling, naast vele andere lichaamsfuncties. Hoewel je soms leest dat keto de productie van schildklierhormoon vermindert (doorgaans als een slechte zaak beschouwd), zijn er geen goed gecontroleerde onderzoeken bij mensen om dit te bevestigen. De meeste rapporten zijn anekdotisch, wat betekent dat er nog tal van andere factoren kunnen spelen. De waarheid is dat de interpretatie van veranderingen in hormonen anders is bij keto. Er wordt van uitgegaan dat je lichaam de signalering en respons op de hormoonproductie verbetert, waardoor de behoefte aan hogere productie van een bepaald hormoon vermindert. In dit geval zou dat een verhoogde gevoeligheid van het schildklierhormoon betekenen. Lijkt onmogelijk? Het wordt algemeen aanvaard dat keto de insulinegevoeligheid verbetert, wat betekent dat je door de verbeterde insuline- en celcommunicatie niet zoveel insuline hoeft te produceren om koolhydraten te beheersen. Een soortgelijk mechanisme kan zeker van toepassing zijn op andere hormonen zoals die geproduceerd door de schildklier, maar er is nog meer onderzoek nodig.
Hoe zit het met vrouwen die het koud hebben, haar verliezen en hun menstruatie overslaan?
Vrouwen kunnen zeker nadelige bijwerkingen ervaren bij keto. Daarom dat we zelf in onze boeken en programma’s zoveel belang hechten aan kwaliteit én de juiste keto-aanpak. Er zijn namelijk heel wat manier om keto slecht aan te pakken! Ketose is dus niet zozeer het probleem, maar wel de manier waarop je het aanpakt. Het is niet ongebruikelijk dat veel vrouwen met keto starten en het slachtoffer worden van een of alle drie van de volgende problemen:
- Extreme caloriebeperking
- Te weinig eiwitten
- Te veel sporten in een poging om meer vet te verliezen
Niet doen! Elk probleem afzonderlijk kan al hormonale problemen veroorzaken, vooral aan je schildklier. Alle drie samen is wellicht het ideale recept om totaal de mist in te gaan. We benadrukken daarom vaak het belang van voldoende eiwitten bij keto (onthoud vooral dat je niet bang hoeft te zijn voor gluconeogenese) en dat je genoeg verse voeding moet eten om ervoor te zorgen dat je lichaam zich goed voelt.
Bij de start van je keto-avontuur extreem vele sportlessen blijven volgen is gewoon geen goed idee. Je metabolisme verandert. Dat is stressvol. Je lichaam vraagt wat extra rust en geduld. Extra fysieke stress toevoegen zal je resultaten niet versnellen, in tegendeel. Het zal je einddoel belemmeren. Ben je een vrouw en herken je één van bovenstaande problemen, zet dan een stapje terug en zorg ervoor dat je genoeg voedsel eet, vooral genoeg eiwitten, en dat je jezelf niet te pletter traint met je sportinspanningen.
Hopelijk helpt dit artikel je bij de start van je eigen avontuur. Laat ons weten of je bijkomende vragen hebt.
Disclaimer: Sofie en ik zijn geen doktoren of voedingswetenschappers. Die ambitie hebben we niet en we spelen dit ook niet op het internet. 🙂 Bovenstaande zaken zijn onze mening op basis van onze persoonlijke gezondheidscoaching met vrouwen, verdere verdieping in de literatuur hierover en anekdotische getuigenissen van leden uit onze groep. Neem je gezondheid altijd in eigen handen… Dat geeft je het meeste kans op succes.
Lees ook zeker deze twee artikels voor vrouwen:
Een gezonde levensstijl is belangrijker dan ooit.
Bestel ons Slim Keto Starterspakket, lees je in, en ga zelf met keto van start!
Heel mooi artikel! Toch wil ik graag even een kanttekening maken, of eerder misschien een bedenking… zou het niet kunnen dat het meer spectaculaire gewichtsverlies bij mannen tov bij vrouwen ook de maken heeft met het stressloze omgaan met? De man doet immers ‘maar gewoon mee’, dus, no pressure, terwijl bij de vrouw meer de druk (en de stress!) ligt van: het móet hier nu gaan lukken! Omgekeerde situaties zullen waarschijnlijk niet zo frequent voorkomen….
Hey Hilde, bedankt voor je bijdrage…dit zou zeker een bijkomende rol kunnen spelen!