Sofie is opnieuw zwanger! Zou ze dan keto blijven eten?
Vooraleer mensen ons sms’jes sturen met felicitaties: dit is een hypothetische vraag. We zijn blij met onze twee opgroeiende kereltjes van 9 en 6, en gaan niet voor een derde. Toch is het goed eens stil te staan bij die vraag. Vooral omdat hierover veel misverstanden bestaan en we tijdens ons keto restaurant of tijdens workshops regelmatig die vraag toegeworpen krijgen.
Gisteren was de vraag van een koppel aan tafel heel concreet:
“Ik ben 8 weken zwanger, mag ik dan keto doen?”
Ons standaard antwoord is dat je uiteraard geen echt drastische verandering van eet-of levensstijl wil in een periode waar je een extra wezen moet voeden en bovendien hormonaal gevoeliger bent. En dat het sowieso altijd aangewezen is je medisch vertrouwenspersoon mee te hebben in je eetstrategie tijdens zo’n cruciale periode. Gezien de (achterhaalde) kennis van heel wat doktoren rond voeding, is dat laatste anderzijds niet altijd het allerbeste advies.
Daarom ga ik er in dit artikel even van uit dat we zélf opnieuw een kind verwachten. Hoe zouden wij er dan persoonlijk naar kijken? Want toen Sofie zwanger was van Mateo of Timo, was er bij ons nog geen keto-leven. Op die ervaring beroep doen, is dus geen optie.
Zouden we keto eten tijdens de zwangerschap?
Wel, er is absoluut geen geldige reden om te denken dat ketose en een koolhydraatarme eetstijl tijdens de zwangerschap onveilig is. Is dat onderzocht en bewezen? Nee! Onderzoek naar zwangere vrouwen die keto doen, is er niet. De reden hiervoor is van ethische aard. Zwangere vrouwen mogen niet als proefpersonen worden gebruikt. Wanneer iemand het heeft over ‘ketose dat onveilig zou zijn tijdens de zwangerschap’, verwijst die persoon waarschijnlijk naar studies over diabetische ketoacidose (dka) waarbij is aangetoond dat dka schadelijk is voor de ontwikkeling van de foetale hersenen. Vergeet niet dat ketoacidose gevaarlijk is, maar veel verschilt van voedingsketose, dat totaal veilig en gunstig is.
Hoe dan ook, dit soort misverstanden in terminologie heeft geleid tot een algemeen aanvaarde overtuiging dat ketose tijdens de zwangerschap schadelijk is voor de baby. Laten we eens kijken naar enkele feiten. Vrouwen accumuleren opgeslagen vet in de eerste helft van de zwangerschap zodat dit kan worden gebruikt voor energie- en ketonenproductie in de tweede helft van de zwangerschap (*).
De meeste zwangere vrouwen lijden aan ochtendmisselijkheid, althans in het begin van hun zwangerschap. Die misselijkheid, gekoppeld met afgenomen eetlust en afkeer voor voeding, zorgt ervoor dat het niet ongewoon is voor vrouwen om sporadisch en licht te eten, althans tijdens het eerste trimester. Dit zal van nature zwangere vrouwen tijdelijk in en uit ketose brengen, en is een van de redenen waarom onderzoek heeft aangetoond dat gezonde zwangere vrouwen ketonwaarden hebben die drie keer hoger zijn dan vrouwen die niet zwanger zijn (*).
Die ketonen worden niet alleen gebruikt door de moeder maar ook door de baby. Ze dragen bij aan de ontwikkeling, vooral in de hersenen (*). Het punt is hier niet dat aanstaande moeders keto moeten gaan; het punt is dat ketose van nature voorkomt tijdens de zwangerschap en gunstig lijkt te zijn voor de baby. Met andere woorden: we hoeven er niet bang voor te zijn.
Zoals geregistreerd diëtiste Lily Nichols in onderstaande presentatie aangeeft: het lijkt veilig te zijn voor vrouwen om koolhydraten te verminderen tijdens de zwangerschap, zolang ze nog steeds bepaalde voedingsmiddelen eten om aan de juiste voeding te geraken.
Foetussen hebben zowel glucose als ketonen nodig om te groeien, dus een evenwicht is de sleutel. Belangrijk is ervoor te zorgen dat de moeder een normale bloedsuikerspiegel heeft en voldoende calorieën binnenkrijgt.
Hier zijn enkele dingen waarmee Sofie en ik rekening zouden houden wanneer we zwanger zouden zijn van een derde:
1/ Gewichtsverlies is het allerlaatste dat op onze lijst van prioriteiten staat.
Keto is vrij doeltreffend voor gewichtsverlies, maar zwangerschap is niet de tijd om die doelstelling na te streven. Voldoende calorieën en goede voeding zijn het allerbelangrijkste.
2/ Verse voedingsmiddelen eten is cruciaal
Goede voeding is vooral van vitaal belang als je een baby wil doen groeien. Daarom zouden we nog eens extra focussen op hoogwaardige voedingsmiddelen die rijk zijn aan micronutriënten. Vlees, vis en vezels zijn voor ons de heilige trilogie.
3/ Geraffineerde granen, toegevoegde suikers en bewerkte voedingsmiddelen vermijden we absoluut
Op het moment dat we wel koolhydraten eten, focussen we op kwaliteit. Dus geen pasta, donuts of koeken. Koolhydraten moeten rijk zijn aan voedingsstoffen zodat Sofie en de baby prima zouden gedijen.
4/ Niet regelmatig (periodiek) vasten
Terwijl periodiek vasten uiteenlopende voordelen heeft voor de gemiddelde persoon, zien we het als ongepast tijdens de zwangerschap. Op dat moment willen we gewoon 100% naar ons eigen hongergevoel luisteren en ervoor te zorgen dat Sofie en de baby voldoende voedingsstoffen krijgen voor groei.
Gebruik je gezond verstand
Tot slot nog één extra punt dat we willen maken. Ben je bang dat een koolhydraatarme eetstijl onveilig is voor je baby? En volg je daarom maar een standaard koolhydraatrijk Westers dieet. Dat is uiteraard onzinnig denken. Het is belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen met de voeding die je tijdens de zwangerschap eet en veel zwangere moeders doen dit niet.
Er zijn talloze keren geweest dat we aanstaande moeders hebben horen zeggen dat ze vóór de zwangerschap een koolhydraatarm of keto-dieet volgden, maar stopten toen ze zwanger werden. Ze hoorden uit allerlei hoeken namelijk dat het onveilig was. Enorme hoeveelheden bewerkte koolhydraten en andere voedingsmiddelen van lage kwaliteit eten zonder zelfs maar hierover na te denken…. En op hetzelfde moment angst voor keto? We hebben er alle vertrouwen in dat een koolhydraatarme eetstijl geschikter voor je zal zijn dan eentje met nutella en haribo-snoepjes.
Concreet zouden wij dus bij de verwachting van een derde kind altijd onze huidige keto levensstijl aanhouden. Maar houd hierbij wel rekening dat Sofie al lang keto doet, en dus ook goed aangepast is. Zoals bij de start aangegeven: je eetstijl aanpassen is stresserend voor het lichaam, welke eetstijl je ook aanhoudt.
Als je nog nooit een koolhydraatarm of keto-dieet hebt gevolgd, is het mogelijk niet het beste idee om net voor je zwangerschap te starten. Koolhydraatarm eten (tot 100 gram aan gezonde koolhydraten bijvoorbeeld) is dan waarschijnlijk een betere aanpak. Als je aan het begin van de zwangerschap bent, lijkt het nuttig om je eetstijl voort te zetten of een paar kleine aanpassingen te doen.
Start met keto in de periode dat je aan kinderen dénkt!
Persoonlijk zouden we dus met keto starten op het moment dat je aan kinderen denkt. Dat geeft je lichaam de tijd zich aan te passen, zodat je bij de start van je zwangerschap in keto-topvorm bent.
Ketose is namelijk misschien wel de béste voedingsstrategie om zwanger te worden. De mogelijkheid om de vruchtbaarheid te verbeteren door een koolhydraatarm én vetrijke eetstijl toe te passen, wordt veelal nog steeds genegeerd, maar heeft stevige toepassingen. Geslachtshormonen, baarmoeder en al het andere dat nodig is voor de voortplanting heeft vet nodig; vooral verzadigd vet. Als je de vruchtbaarheid wil verbeteren, zorg er dan voor dat je je met voldoende vet voedt.
Ik herinner me toen we tijdens de Metabolic Health Summit in LA waren dat die vraag tijdens een Q&A aan bod kwam, en doktoren in het panel waren hierin vrij unaniem.
Het lichaam wil zich niet reproduceren als het niet eens voor zichzelf kan zorgen. Caloriebeperking kan voorkomen bij een keto; zeker in de startfase. Dat is vaak niet met opzet, maar omdat vet zo vullend is en verzadiging meestal een gevolg is van ketose.
Om die reden is het een goed idee om je voeding in een app’je bij te houden. Zo ben je absoluut zeker dat je als zwangere vrouw genoeg eet. Persoonlijk zouden we zelfs aanraden iets te veel te eten, omdat het lichaam zich veel waarschijnlijker zal reproduceren in tijden van overvloed. Dit betekent niet dat je overboord moet gaan en per dag een liter kokosolie naar binnen slurpt. We hebben het misschien over 200-250 kcal boven wat je normaal gesproken nodig hebt. Geen honger? Wees dan blij! En ook in die periode zouden we sowieso niet aanraden maaltijden over te slaan.
Nogmaals, je probeert je lichaam te laten weten dat het alles heeft wat het nodig heeft om een geheel nieuwe mens te maken. Echte verse voeding uiteraard. Geef prioriteit aan de absoluut hoogste kwaliteit aan vetten. Dat betekent met gras gevoederde dierlijke producten, hoogwaardige oliën, enz.
Tot slot nog dit. De capaciteit van keto om insulineniveaus te verlagen en insulineresistentie te verminderen draagt verder bij aan een verbeterde vruchtbaarheid via een toename van de productie van geslachtshormonen. Ontstekingen verminderen en een verbetering van de lichaamssamenstelling kan ook een positief effect hebben op de vruchtbaarheid.
Keto en zwangerschap: het lijkt opeens een gouden duo.
Hoe kijk jij er naar?
Onzeker hoe je gezond keto kan doen met je kinderen? We zijn onlangs een nieuw gezinsavontuur gestart: Kinder Keto! We hebben het ontworpen als vervolg op het Start To Keto programma. Ongetwijfeld voor velen (niet in het minst voor ons) een nog grotere uitdaging, maar absoluut de moeite waard!
Daarin ligt de inspiratie voor dit nieuwe 12-dagen Kinder Keto-programma: de hoop dat we weer betere, gezondere kinderen opvoeden.