De voorbije jaren nam Mateo regelmatig deel aan een scholencross. Ieder jaar viel ons hierbij op hoe groot het verschil is in niveau tussen individuele scholen. Altijd dezelfde scholen aan de top. Vaak dezelfde scholen aan de staart. Meedraaien in een schoolomgeving die beweging en gezonde voeding promoot, maakt een groot verschil voor de algemene paraatheid van je kinderen. Uiteraard zijn er meer aspecten zoals de opleiding van de ouders, sociale klasse enzoverder, maar bewust meedraaien in een gemeenschap die belang hecht aan gezondheid is alvast een goede eerste stap.

Epidemie van elektronische apparaten

We leven in een tijd van digitaal maximalisme. Steeds meer waardevolle tijd wordt starend of swipend doorgebracht. Dat geldt uiteraard ook bij kinderen. Heel wat ouders zitten met de handen in het haar. Want wat is de juiste balans? Bewust tijd buiten spenderen – en vooral in de natuuromgeving – lijkt verder achter uit te gaan. Jonge kinderen (zoals de onze) en vooral screenagers zijn kwetsbaar. Die indoor levensstijl vraagt weinig fysieke capaciteit en steelt alle aandacht.

Zelf opgelegd huisarrest

Als je genoeg tijd neemt om er even bij stil te staan, krijg je soms de indruk dat heel wat kinderen op een zelf opgelegd (of via ouderlijke dwang) huisarrest zitten. Een studie van Frances Kuo en zijn collega’s heeft aangetoond dat kinderen die deelnemen aan activiteiten buitenshuis beduidend minder symptomen vertonen van ADHD (aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit) dan kinderen die in andere situaties opereren. Deze bevindingen zijn algemeen consistent over leeftijd, geslacht, inkomensgroepen, maar ook volgens geografische regio’s of diagnoses. Gelijkaardig onderzoek heeft eveneens aangetoond dat kinderen met ADHD zich 20 minuten al nadat ze net buiten waren beter op taken kunnen concentreren. Buitenshuis spelen in een natuurlijke omgeving zorgt bovendien voor betere relaties tussen kinderen, een betere samenwerking, communicatievaardigheden en creativiteit. Hen dus zoveel mogelijk stimuleren om het huis uit te gaan lijkt een top-strategie. 

De medische omgeving moet evolueren

Als je wat doordenkt, besef je dat de “medische gemeenschap” dringend terug uit de ziekenhuis-omgevingen moet stappen en mee moet komen kijken in onze achtertuinen en scholencrossomgevingen. Dokters moeten meer oog hebben voor de noden van de mensen die ze ‘bedienen’, en die patiënten behandelen als leden van een gezonde gemeenschap. Niet als slachtoffers van een ziekte, waar zij toevallig een label op konden plakken. Evolutie zorgt ervoor dat een organisme verandert en zich aanpast om te overleven en te bloeien. Wel, het is tijd dat die de medische omgeving ook evolueert.

Gezondheid cultiveren

Ik heb het geluk vanop afstand te kunnen kijken naar die hele gezondheidsindustrie. Eerlijk gezegd vermijd ik die omgeving als de pest, zeker als je beseft hoe ongezond de voeding is die ze ons voorschotelen. Wat meer reflectie en aandacht is hoog nodig, maar jammer genoeg niet aan de orde. Minder behandeling. Heel wat blessures of aandoeningen worden béter behandeld door fysiotherapeuten, coaches, vrienden, rust of geduld, dan door artsen.

Heel wat behandelingen en therapieën, en hun astronomisch hoge kost voor de samenleving, kunnen vermeden worden indien we meer tijd zouden investeren in hoe we leven. Dat heeft als consequentie dat we meer aandacht besteden aan beleid en programma’s die erop gericht zijn actieve gezonde levensstijlen te promoten voor mensen van alle leeftijden. Hoewel heel wat mensen zich bewust zijn van de voordelen van dagelijkse beweging, is het aan ons als gemeenschap om hen te bewegen van een fase van wishful thinking naar een praktische realiteit. En dat vraagt een andere cultuur. Geen doktersbezoeken.

De juiste gemeenschap vinden voor je gezondheid

De voordelen van een gezonde levensstijl zijn dus onmiskenbaar. Verschillende zorgvuldig gecontroleerde studies die zich uitstrekken over lange periodes, hebben aangetoond dat in het algemeen langlevende mensen uit culturen over de hele wereld een aantal gezonde praktijken en dagelijkse gewoonten delen.

Deze bevolkingsgroepen hebben ook een ander kenmerk gemeen. Wanneer ze emigreren en moderne levensstijlen en diëten aannemen, worden ze snel even ongezond als de bewoners van het thuisland. Het draait dus niet om genetica. Traditionele, gezonde levensstijlen hebben niets nieuws of revolutionairs.

Inheemse groepen houden zich gedurende hun hele leven bezig met lichte fysieke activiteit, eten een gevarieerd dieet (meestal verse voeding), blijven op stabiel gewicht, roken niet en leven in gemeenschappen die goed zorg dragen voor elkaar.

Dat soort gemeenschap of omgeving wil je dus voor jezelf en kinderen creëren.

Nooit op pensioen

Ouderen zijn er ingenesteld in het culturele weefsel en blijven dienst en waarde geven naarmate ze ouder worden. Wat mij betreft zijn ze nooit ‘op pensioen’. Zelf zie ik me nooit op pensioen gaan.

Ze worden niet overgelaten aan de genade van een meute betaalde verzorgers en medische hulpverleners. Niemand vertelt hen om te ontspannen. Niemand maant hen aan het rustig aan te doen. Er zijn genoeg mooie voorbeelden van honderdjarigen, die tot het einde actief en zorgend bleven voor de verouderende familieleden in hun eigen huis. In ruil voor zorg ontvangen ze leven en gezondheid. Dit is echte preventie. Dit is de kracht van een hechte gemeenschap. En dat begint met de school, de scholencross maar ook de signalen van alle ouders errond.

Dit is hoe we wat mij betreft terug moeten denken.

Daarom een ideetje. Beperk je in je eigen avontuur niet tot keto-vriendelijk eten. Dat is al een prachtige eerste stap. Maar ga ook minstens drie keer per week ’s morgens met je hele familie naar buiten om te wandelen of te joggen. Als eerste ding bij het krieken van de dag. Voor de koffie! Voor de rush van het ontbijt en het voorbereiden van de schooldag. Maak er een familiemomentje zonder stress van.

Dit samen doen met je hele gezin doen, zorgt niet alleen voor een fitte geest en fitte kinderen. Het zou wel eens je leven kunnen veranderen. 😉