Keto vragenrondje (16)
De komende weken beantwoorden we 21 vragen die we regelmatig ontvangen tijdens onze individuele coaching. Sommige dagen zullen de antwoorden kort & krachtig zijn maar op andere dagen zijn we uitgebreider & genuanceerder. Kom regelmatig terug op onze blog om alle vragen en antwoorden te lezen.
welke maatregelen kan ik nemen om sarcopenie op oudere leeftijd te vermijden?
Laten we het hebben over een te voorkomen gezondheidsprobleem bij onze oudere bevolking.
Spierafbraak is gewoon een onvermijdelijk onderdeel van veroudering. Dat is nog altijd de mening van heel wat beroepslui in de gezondheidszorg en dus ook van vele ouderen zelf.
“Dat is exact wat er gebeurt als je ouder wordt”, is een uitspraak die je vaak hoort bij oudere patiënten en artsen in een ziekenhuisomgeving.
De oorzaak is een “verstoord evenwicht tussen spierafbraak en spieraanmaak”, aldus de KU Leuven.
Sarcopenie is een vaak miskende aandoening met belangrijke impact op de activiteiten van het dagelijks leven. Het treft tot 29% van de thuiswonende ouderen en 33% van ouderen in een WZC. Vroegtijdige opsporing en aanpak kunnen bijdragen aan een verbeterd fysiek functioneren en een verhoogde zelfredzaamheid. (Bron)
Wat ligt aan de basis van deze progressieve, geleidelijke achteruitgang?
Is er echt geen manier om dit te stoppen of op zijn minst te vertragen?
In dit artikel overloop ik het ‘onnodige wegkwijnen van ouderen door spierafbraak’ en hoe onze huidige voedingsrichtlijnen én de recente “plantaardige” beweging hiertoe bijdragen.
Een belangrijke vraag hierbij: stel even dat we voor een eetstijl gaan die overeenkomt met onze menselijke fysiologie. Kunnen we onszelf, evenals onze ouders en grootouders, dan beschermen tegen het langzaam verliezen van spiermassa? Is het mogelijk dit om te keren en verloren spiermassa & kracht terug te krijgen wanneer we onze spieren belasten en ons eetpatroon veranderen?
De belangrijke rol van spiermassa
Spiermassa behouden is ontzettend belangrijk. Logisch ook, skeletspier is een orgaan dat het lichaam ondersteunt en beweging mogelijk maakt. Onlangs is ontdekt dat stoffen die door spiervezels worden geproduceerd en afgegeven invloed hebben op de orgaanfunctie in het hele lichaam.
Een sterk, gezond spierweefsel behouden is echt meer dan louter de capaciteit om goed te zitten. Of zonder moeite te staan, te lopen en te bewegen. Spierweefsel kan een directe, positieve invloed hebben op organen zoals de lever, de pancreas, botten en hersenen. (BRON)
Dat betekent dat je spieren gezond en sterk houden uiteenlopende delen van het lichaam ten goede komt.
Je houdt er ziekte mee op afstand.
De gevolgen van spierafbraak
Anderzijds is het ook mogelijk om skeletspier af te breken. Dat bereik je op verschillende manieren: (1) met slechte voeding, (2) door de skeletspieren amper of helemaal niet te gebruiken, en (3) door veranderingen in hormonale niveaus.
Dit fenomeen kreeg de benaming sarcopenie, een woord dat is afgeleid van de Griekse woorden sarx, wat vlees betekent en penia, wat staat voor verlies. Sarcopenie wordt gedefinieerd als een progressieve, geleidelijke, subtiele ziekte die wordt gekenmerkt door 3 tot 8% afname van de magere spiermassa per decennium na de leeftijd van 30 jaar.
Sarcopenie leidt tot kwetsbaarheid, cachexie (zwakte), osteoporose, metabool syndroom en uiteindelijk tot de dood. Als de sarcopenie in een gevorderde fase zit dan is er meer kans dat je kan vallen als gevolg van zwakte. Mensen in een gevorderde fase van sarcopenie zijn vaak niet in staat om routinematige activiteiten uit het dagelijkse leven uit te voeren. (BRON)
Voorbeelden uit ons dagelijkse leven
Eenvoudige, routinematige activiteiten die voor gezonde personen makkelijk en vrij vanzelfsprekend zijn, worden voor hen moeilijk of onmogelijk om zonder hulp uit te voeren. Voorbeelden uit het dagelijkse leven zijn persoonlijke hygiëne, je weet wel in bad kunnen, uiterlijke verzorging, mond-, haar- en nagelverzorging. Of je zelf kunnen aankleden, kunnen voeden of zelfstandig van de ene houding naar de andere gaan.
De typische 65-jarige persoon
Het is best triest om verhalen te horen van de naasten van patiënten die aan sarcopenie lijden. Vaak zal een kind of echtgenoot herinneringen ophalen aan een tijd waarin de persoon ‘onafhankelijk en sterk’ was, maar het verlies van onafhankelijkheid is een hartverscheurende realiteit voor veel oudere personen.
Je kan je zeker afvragen welke opeenvolging van gebeurtenissen heeft geleid tot waar ze nu zijn. Hoe kon iemand die ooit sterk en onafhankelijk was, zo hulpbehoevend en zwak worden dat hij niet meer kan lopen, staan of op wc zitten zonder hulp?
Het draait niet alleen om gewicht
Personen met sarcopenie kunnen ondergewicht hebben, een normaal gewicht of klinisch zwaarlijvig zijn (sarcopene obesitas). Zwaarlijvigheid op zich verhoogt je risico om hoge bloeddruk, diabetes type 2, atherosclerotische hartziekte en beroerte te ontwikkelen. Oudere personen die klinisch zwaarlijvig zijn, lopen een hoger risico om metabool syndroom op te lopen dan oudere zwaarlijvige personen zonder sarcopenie. (BRON)
Dit toont aan dat het voorkomen van ziekte niet alleen over gewicht gaat.
Je loopt grotere risico’s op andere aandoeningen
Wanneer iemand spierweefsel en botdichtheid begint te verliezen en tegelijkertijd in vetmassa toeneemt, loopt ie een veel groter risico om diabetes of hartfalen te ontwikkelen dan een persoon met hetzelfde gewicht met meer spier- en botdichtheid en minder vet.
Wat je vooral wil onthouden is dat je sterke botten en dichte spieren wil hebben met net genoeg lichaamsvet.
Dat is net niét wat je bij heel oude patiënten en in onze ziekenhuizen aantreft. Daar zie je vooral patiënten met poreuze botten, gebrek aan spieren en overmatig lichaamsvet.
Zeg me welke voeding jij eet
Spierafbraak is direct gekoppeld aan de voeding die we eten. Het draait om de eiwitten en de voeding die we eten met of in plaats van eiwit. De hoeveelheid en kwaliteit van die eiwitten zijn cruciaal bij het ouder worden.
Het is heel goed mogelijk dat je ermee “weggeraakt” om minder totale eiwitten en eiwitbronnen van lage kwaliteit te eten in je tienerjaren en zelfs twintiger jaren.
Die trend verder zetten wanneer je dertig bent of ouder, kan al sneller negatieve gevolgen hebben.
Vertel me hoe sedentair je bent
Beweging is een ander belangrijk onderwerp. Door de spieren te belasten, worden hormonen geactiveerd die ervoor zorgen dat ze sterk blijven en hun functies kunnen uitvoeren.
Het belasten van spieren kan bijdragen aan de gezondheid van andere orgaansystemen in het lichaam, waaronder de lever, pancreas en hersenen.
VOEDING.
Hoe kijken naar een juiste eiwit-inname?
Het woordje proteïne komt van het Griekse woord proteus, wat ‘van het grootste belang’ betekent. Vergis je niet: biologisch beschikbare eiwitten van hoge kwaliteit zijn essentieel als je een levendig en vrolijk leven wil leiden. En al zeker als je bespaard wil blijven van spierafbraak en andere chronische aandoeningen.
De meeste mensen beseffen maar al te goed dat we eiwitten nodig hebben. Ze zijn belangrijk voor het opbouwen en onderhouden van spieren.
Dat is slechts een van de vele functies van deze macronutriënt.
Eiwit heeft vele functies
Eiwit maakt deel uit van vele biochemische reacties. Eiwit is verantwoordelijk voor de aanmaak van hormonen. Eiwit geeft onze cellen structuur en is een essentieel onderdeel van het immuunsysteem. Als macronutriënt blijven de vele functies van eiwit verbazen.
Daarom ook dat we met ketohuis vanaf dag 1 zeggen dat het eigenlijk de belangrijkste macro is.
Wetenschappers blijven aanvullende functies van eiwitten in het menselijk lichaam ontdekken. Omdat eiwit zoveel essentiële functies in het lichaam heeft, eet je er best voldoende. Krijg je er te weinig binnen, zal je lichaam spierweefsel afbreken om hormonen stabiel te houden, neurotransmitters te laten afvuren, je cellen intact te houden en je immuunsysteem te doen vechten.
Wanneer je minder inneemt dan voldoende hoeveelheden eiwit kan je veel van de lichaamssystemen beïnvloeden. Het gevolg: spieren worden zwak, je immuunsysteem wordt vatbaar voor infecties en hormoonspiegels kunnen snel dalen. Bedenk dat de hersenen aminozuren nodig hebben om goed te kunnen functioneren.
Iemand met onvoldoende eiwitinname heeft meer kans op angst en depressie door een gebrek aan voorlopers om serotonine en dopamine te maken. (BRON).
VOEDING.
De link met de ‘plantaardige beweging’.
Op dit ogenblik is er wereldwijd een grote trend die mensen aanmoedigt om een eiwitrijk, “plantaardig” dieet van lage kwaliteit te consumeren. Je kan er donders op zeggen dat deze manier van eten direct bijdraagt aan sarcopenie.
Iemand aanmoedigen om dierlijke eiwitten te vermijden is niet slim.
Iemand stimuleren om biologisch weinig beschikbare, slecht verteerde plantaardige eiwitten te eten, is een slechte strategie.
Je zal maar de juiste attitude hebben en gemotiveerd zijn om het gezonde te doen. In dat proces eet je veel meer planten en vermijd je maximaal vlees. Op die manier hebt je net meer kans dat op termijn het tegenovergestelde gebeurt als wat je beoogt.
Focus op volwaardige eiwitten
Focussen op een adequate inname van volwaardige eiwitten is een van de weinige klinisch bewezen methoden om de afbraak van spiereiwit te vertragen of te voorkomen. In één bepaalde “Health, Ageing, and Body Composition” studie verloren mensen met de hoogste eiwitinname bijna 40% minder spiermassa dan zij met de laagste inname. (BRON)
Eiwitspiersynthese – het natuurlijk voorkomende proces waarbij eiwit wordt gebruikt om spierweefsel te herstellen en weer op te bouwen – wordt gereguleerd door een groot aantal factoren. Een van de belangrijkste factoren die bijdragen aan de eiwitspiersynthese is de consumptie van voldoende essentiële aminozuren. Dit kan door eiwitrijk dierlijk voedsel te eten.
Hoeveel eiwitten eten?
Hoeveel eiwitten moet je eten om een gezonde hoeveelheid spiermassa te behouden? Voor alle mannen en vrouwen van 18 jaar en ouder is de huidige aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor eiwit 0,6-0,8 gram per kg. Deze algemene aanbeveling is bedoeld om ziekte en overlijden in de beste omstandigheden te voorkomen.
Voor ouder wordende personen met een hogere voedings- en eiwitbehoefte, moet deze norm dringend herzien en verhoogd worden.
VOEDING.
Eiwitinname neemt af met de leeftijd.
De eiwitinname, en het efficiënte gebruik ervan door het menselijke lichaam lijkt af te nemen met de leeftijd. Het gevolg is dat naarmate we ouder worden, we niet alleen minder eiwitten eten, maar dat ons lichaam ook niet in staat is om alle eiwitten die we eten effectief te gebruiken. Da’s een dubbele tegenslag. Veel deskundigen zijn het erover eens dat we best de vereisten voor eiwitinname opnieuw herbekijken en bijwerken. Ze geven hierbij aan dat, hoewel de ADH voor eiwitten het absolute minimum kan zijn om ziekte bij gezonde, jonge personen te voorkomen, deze aanzienlijk te laag is om een optimale gezondheid te bevorderen of ouderen te beschermen tegen sarcopenisch spierverlies. (BRON)
Sommige onderzoeken suggereren dat een matig hogere eiwitinname van 1,0-1,3 gram per kg nodig kan zijn om de stikstofbalans te behouden en een mogelijk lagere energie-inname, verminderde eiwitsynthese en verminderde insulinewerking bij oudere personen te compenseren. (BRON)
Wat te onthouden?
De essentie uit bestaande wetenschappelijke studies is dat die aantonen dat ouderen niet eens de minimale eiwitbehoefte binnenkrijgen bedoeld voor jonge gezonde mensen. Oude mensen moeten eigenlijk net méér eten dan de minimale normen om spierafbraak te voorkomen.
VOEDING.
Eiwit-kwaliteit is cruciaal.
Niet alle eiwitbronnen zijn evenwaardig. Er is voldoende onderbouwing dat het type eiwit dat je eet van belang is als het gaat om het voorkomen van spierafbraak. Dierlijke eiwitten worden als complete eiwitten beschouwd omdat ze alle essentiële aminozuren bevatten in de exacte verhoudingen die het menselijk lichaam nodig heeft om ze op de juiste manier te absorberen en te gebruiken. Alleen al deze vaststelling lijkt aan te tonen dat mensen ontworpen zijn om eiwitten uit dierlijke bronnen te eten.
Boordevol goede dingen
Eiwitten uit dierlijke bronnen zitten boordevol goed opneembare vitamines, mineralen en bioactieve stoffen. Dierlijke eiwitten bevatten alle in vet oplosbare vitamines (D, E, A en K), evenals de B-vitamines, ijzer, zink en fosfor. Er zijn verschillende belangrijke voedingsstoffen in het dierenrijk die moeilijk, zo niet onmogelijk, uit planten te verkrijgen zijn.
Enkele voorbeelden van deze voedingsstoffen zijn EPA en DHA, vitamine B12, vitamine A1, vitamine D3, heemijzer en collageen. Eiwitbronnen zoals rood vlees en wei-eiwit zijn vooral rijk aan het aminozuur leucine. Dit zou van cruciaal belang kunnen zijn bij inspanningen om sarcopenie te voorkomen, omdat relatief nieuw onderzoek aangeeft dat leucine een groter stimulerend effect kan hebben op de spiereiwitsynthese dan enig ander essentieel aminozuur. (BRON)
Een oudere in het ziekenhuis zal al snel een tomatensoep en een kleine salade bestellen met “een puddingske” als dessert, in de veronderstelling dat dit “goed” is in plaats van een stevige portie vetrijk rundvlees, varkensvlees of een vette vis zoals zalm. Als dit al een optie is.
Heel wat diëtisten en medische professionals hebben de fout gemaakt om patiënten aan te leren dat je maaltijden moet eten die laag zijn qua dierlijk eiwitgehalte, vetarm en koolhydraatrijk, en dat dit een goede manier is om gezond te blijven of het terug te worden.
Welke eiwitten moeten onze ouderen eten?
In het besef dat dierlijke eiwitten alle aminozuren, vitamines en mineralen leveren die nodig zijn om sterk spierweefsel op te bouwen en spierverspilling te voorkomen, doen we onze senioren een slechte dienst door hen heerlijke rundvleesstoofschotels en steaks te ontzeggen, en hen te stimuleren bewerkte soja-, hennep- of quinoaburgers te eten.
De rol van het verouderingsproces
Veroudering gaat gepaard met het onvermogen van spierweefsel om te reageren op lage doses aminozuren. (BRON) Da’s een cruciaal punt dat vaak over het hoofd wordt gezien als we kijken naar wat het beste voedsel is om onze oudere bevolking te voeden.
Eiwitbronnen uit het plantenrijk bevatten onvolledige eiwitten. Deze eiwitten missen essentiële aminozuren. Terwijl het eten van voedsel met onvolledige eiwitten spierafbraak in adolescentie en vroege volwassenheid kan hebben voorkomen, worden dezelfde voedingsmiddelen steeds minder effectief in het voorkomen van spierafbraak naarmate we ouder worden.
De tiener die leeft van boterhammen met pindakaas of choco, pizza en pasta met tomatensaus, mag dan wel op korte termijn weinig tot geen nadelige gevolgen ondervinden van die voedingsmiddelen. Naarmate die tiener een oudere volwassene wordt, kunnen spieren snel achteruitgaan als die persoon dezelfde voedingsmiddelen blijft eten die arm zijn aan volwaardige eiwitten.
Indien dit onvolledige eiwit van lage kwaliteit spierafbraak niet kan voorkomen, hoe kunnen we dan in vredesnaam verwachten dat het verloren spierweefsel herstelt? Het goede nieuws is dat is aangetoond dat hoge doseringen aan aminozuren de spieren bij ouderen in dezelfde mate stimuleren als bij jongere personen. (BRON)
VOEDING.
De juiste synergie in het lichaam creëren
Dierlijke eiwitten werken perfect en synergetisch in het menselijk lichaam. Willen we die dwaze toestand van spierafbraak voorkomen, waarom zouden we onze ouderen dan iets geven dat aanzienlijk minder efficiënt en, in veel gevallen, minder effectief is? Dat lijkt allerminst de juiste strategie.
Heel wat plantaardige eiwitten bevatten weinig essentiële aminozuren. De aminozuren in groenten hebben over het algemeen een lage biologische beschikbaarheid. Dat betekent dat ze slecht worden opgenomen door het menselijk lichaam. Voor wie denkt dat ie al zijn eiwitten uit plantaardige bronnen kan halen, is dat een dubbele domper. Ten eerste bevatten die plantaardige bronnen weinig hoogwaardige eiwitten. Daarnaast wordt het eiwit dat ze bevatten slecht opgenomen en gebruikt door het menselijk lichaam.
Slimme marketing van de voedingsindustrie
Helaas worden plantaardige, eiwitrijke voedingsmiddelen en dranken ook gedreven door slimme marketingtactieken. Ze worden vaak aangeprezen als ‘puur’, ‘schoon’, ‘levend’, ‘milieuvriendelijk’ en ‘de beste voedingsbron voor het lichaam’. Over het algemeen zit er geen wetenschap achter dit soort beweringen.
Onze fysiologie heeft dierlijke eiwitten van hoge kwaliteit nodig om spierweefsel te behouden en weer op te bouwen bij het ouder worden. De beste bronnen zijn grasgevoerd rundvlees, lamsvlees, wild, varkensvlees, kip of ander gevogelte en orgaanvlees. Wei-eiwit is een geweldige bron van aminozuren, maar persoonlijk zou ik altijd eerst voor volwaardige voedingsmiddelen opteren.
VOEDING.
Antinutriënten vervolledigen het negatieve plaatje
Veel planten bevatten verbindingen die antinutriënten worden genoemd. Antinutriënten verhinderen verder de opname van het eiwit in planten en ze kunnen de opname van veel mineralen in het menselijk lichaam belemmeren. Het is interessant dat voedingsmiddelen die algemeen als “goed voor u” worden beschouwd, andere mensen schade kunnen toebrengen.
Vanwege de verschillende chemische verbindingen in planten, ervaren veel mensen auto-immuunreacties door ze te eten, waaronder een opgeblazen gevoel, jeuk, maagpijn, hoofdpijn, gas, gewrichtspijn, ontsteking en nog veel meer.
Voedingsaanbevelingen voor ouderen
Hoeveel sterker en levendiger zou onze oudere bevolking niet zijn als we hen kwalitatief hoogstaand, vetrijk vlees zouden voorschotelen? Wat als we hen dagelijks gegrilde steak met boter zouden geven? Of lamskoteletten met rozemarijn en een citroenbotersaus? Of zalm in zure room? Hoe zou eten op die manier hun progressie ten goede komen?
Ketohuis Kookt
Ketohuis kookt biedt je praktisch keto-advies om je voeding te optimaliseren, een aantal eetweken én 45 eenvoudige recepten die gemakkelijk en snel klaar zijn.
Ontdek onze pure keto-keuken.
Keto-pizza, quiche of cake anyone?
BEWEGING.
Sportinspanningen lonen.
Wat ik merk in onze facebook groep en tijdens onze coaching is dat alleen al het woord “sporten” vernoemen bij heel wat ouderen gevoelens van angst, bezorgdheid en ‘niet kunnen’ oproept. Je waagt je aan sportinspanningen, om vervolgens geconfronteerd te worden met ongemak, overbelasting of pijn.
Sport heeft als doel om je systeem beheersbare stress te bieden, zodat je lichaam erna kan herbouwen en sterker worden. Het woord beheersbaar is belangrijk omdat overbelasting contraproductief is. Sportinspanningen moet je best zien als plezierig, uitdagend en opbeurend.
Hoeveel beweging oudere volwassenen nodig hebben om spieren op te bouwen en het risico op spierafbraak te verminderen? De typische aanbeveling is dat volwassenen van 65 jaar en ouder matige tot krachtige lichaamsbeweging bereiken van in totaal 150 minuten per week. Dit kan gemakkelijk worden opgedeeld in vijf wekelijkse sessies van 30 minuten per keer. Zo’n hoeveelheid activiteit zorgt ervoor dat je spierweefsel behoud. Een leuke extra bonus is dat 150 minuten per week matige lichaamsbeweging het risico op chronische ziekten zoals diabetes en hartfalen zou kunnen verminderen.
BEWEGING.
Twee soorten lichaamsbeweging.
Er zijn twee soorten lichaamsbeweging. Beide spelen een belangrijke rol bij het gezond en sterk houden van je spieren.
De eerste type beweging wordt aërobe lichaamsbeweging (soms cardio ) genoemd. Het woord aëroob betekent met zuurstof en verwijst naar de cellulaire systemen die worden gebruikt wanneer de oefening wordt uitgevoerd. Dit type oefening wordt over het algemeen uitgevoerd met een lage tot matige intensiteit.
Activiteiten omvatten: snel wandelen, joggen, traplopen, zwemmen of fietsen.
Aërobe inspanningen helpen sarcopenie te voorkomen omdat het spierafbraak in de energiecentra van de spiercellen voorkomt.
De tweede type wordt anaërobe lichaamsbeweging (soms weerstands- of krachttraining) genoemd. Het woord anaëroob betekent zonder zuurstof. Bij dit soort oefeningen ga je korter met grotere kracht aan de slag. Hierbij gebruik je een ander metabolisch systeem dan aerobe oefeningen. Dit type inspanning wordt over het algemeen gedurende korte tijd met matige tot hoge intensiteit uitgevoerd.
Voorbeelden van anaerobe oefeningen: activiteiten zoals krachttraining, isometrische training (waaronder push-ups, wall squats, sit-ups) en weerstandsbandtraining.
Weerstandsoefeningen versterken de spiermassa, verbeteren de spierfunctie en verhogen de spiereiwitsynthese.
Besef dat je krachttraining niet met te zware gewichten hoeft te doen. Zelfs lichte gewichten verhogen spiereiwitsynthese , zolang je jouw spieren maar voldoende belast.
OUDEREN HELPEN DOEN
Lichaamsbeweging heeft ontzettend veel voordelen. Wat weerhoudt onze oudere bevolking ervan om het te doén? Voor de oudere gemeenschap zijn er verschillende belemmeringen, waaronder een gebrek aan interesse, fysieke pijn, kortademigheid, vermoeidheid en het ongeloof dat lichaamsbeweging de gezondheid kan verbeteren. Het kan beangstigend en intimiderend zijn voor een oudere persoon, die zwaarlijvig of zwak is, of nog nooit een formele oefening heeft gedaan, om een sportschool binnen te stappen. Het lijkt misschien een onmogelijke onderneming om een oefenprogramma te starten zonder enige hulp.
Hoe anders zou de gezondheid van onze oudere bevolking zijn als we als gemeenschap de tijd zouden nemen om ouderen te helpen bij het vinden van een eenvoudige activiteit die ze niet alleen leuk vonden, maar waar ze graag regelmatig aan deelnemen?
Binnen 3 tot 6 maanden al kan de lichaamssamenstelling en spierstructuur van een persoon verbeteringen beginnen te vertonen.
Optimaliseer je eigen keto leven
Neem deel aan ons nieuwe online programma “Keto Optimalisatie”: 25 dagen verder kennis, eetweken en verdieping voor de ketoman of ketovrouw.
Dit is nu eens een artikel waar je iets aan hebt, dank daarvoor! Ik ben zelf 70, wandel verdeeld over de dag 7,5 tot 10 km. Niet in een één keer, want dan zou ik veel te veel zitten op een dag! Ik let er wel op dat ik het ochtend en avondlicht meepak, voor een goede slaap. Ik eet al twee jaar keto en dat bevalt goed. Ik ben 1,67 en weeg 64 kilo, doe aan IF, met 1x per maand 48 uur vasten. En voor nu staat er nog voor 12 uur een bottenbouillon te trekken in de slowcooker. Heerlijk!
Graag gedaan, je lijkt het me super goed te doen, Sonja, leuk om te lezen!!
Christophe, ik wil graag nog iets vragen, van waar komt die ondervoeding steeds kijken als je 70 bent? Wat wordt daar mee bedoeld?
Geef eens de context? Want ondervoeding kan zich op elke leeftijd voordoen en is vaak ook gelinkt aan allerlei eetstoornissen die dan weer andere oorzaken kunnen hebben.
Nou, ik voer mijn gegevens in bij de eetmeter van het voedingscentrum, waar ik voor de rest niets mee heb! Maar volgens de BMI meter mag ik 62 kilo wegen bij een lengte van 1.67 BMI 22.2, maar geen 61 BMI 21.9 want dan moet ik naar de huisarts, daar ik geen eetlust zou hebben en ondervoeding zou krijgen. Vanwaar komt dat? Ik heb echt geen gebrek aan eetlust en zie dat ook niet gebeuren. Vandaar mijn vraag, want ik lees dit wel vaker!
Dat komt vanuit een oude kijk op het lichaam, da’s de essentie. BMI zegt niets over je metabolisme en hoe gezond je bent.
Dank voor het artikel want ik had het boek “ de eiwit leugen” gekocht daar wordt verkondigd dat het een leugen is dat de juiste eiwitten in dierlijke producten zit. Maar jullie verhaal lijkt me toch eerlijker en dus ben ik om! Ondanks ik het voor de dieren wel erg vind!