Wat als scheve tanden niet altijd zo prominent aanwezig waren als nu? Hoe zit het met de theorie dat het trekken van verstandskiezen niet echt verband houdt met evolutie, maar eerder gelinkt is aan voeding? En wat als we de gezondheid van onze tanden eerder aanzien als de basis voor onze lichamelijke gezondheid als geheel?
Dit zijn enkele ideeën die Dr. Steven Lin naar voren brengt in zijn boeiende boek “The Dental Diet: The Surprising Link Between Your Teeth, Real Food and Life-Changing Natural Health.”
In dit artikel bespreek ik een aantal concepten uit het boek die voor de ketoman of ketovrouw relevant zijn.
Het boek zelf
Steven Lin is een ervaren tandarts en ’s werelds eerste “tandheelkundige voedingsdeskundige”*.
In The Dental Diet weeft hij uiteenlopende zaken tot een mooi geheel: de tradities van onze voorouders, epigenetica, darmgezondheid en inzichten over ons microbioom. Op basis hiervan komt hij tot op voeding gebaseerde principes die onze gezondheid holistisch benaderen.
Die vreemde dingen in onze mond
Tanden zijn een vreemd iets in de moderne wereld. We boren in onze tanden. We vullen ze. Soms verwijderen we ze. Steven Lin heeft veel te vertellen over die tanden van ons. Waarom toch zijn tanden steeds vaker een soort gestandaardiseerd, cultureel aanvaarde waanzin?
*In tijden waar een heel kleine minderheid van mensen zich niet meer willen vastpinnen op één discipline maar terug wat meer homo universalis worden, is die term best vermeldenswaard.
De natuur weet wat het doet!
Een van de overkoepelende lessen uit het boek, is dat ons lichaam ontworpen is om voeding op te nemen zoals het in de natuur voorkomt. Laten we volledige categorieën aan voedingsstoffen weg & verfijnen en verwerken we voedsel, dan betalen we een bepaalde prijs.
Hoewel dit soort initiatieven met goede bedoelingen begint, negeren heel wat recente bewegingen – zoals die om steeds vetarmer te eten – deze belangrijke regel. Het resultaat? Generaties kinderen die opgroeiden met een eetstijl die bestaat uit veel bewerkte, geraffineerde suiker, witte bloem en zaadoliën.
Wanneer kinderen een vetarme eetstijl volgen dat rijk is aan enkelvoudige koolhydraten zoals suiker, krijgen ze tandbederf. Ze krijgen niet de voedingsstoffen en mineralen die het lichaam nodig heeft om sterke, gezonde tanden en botten te creëren. En ze riskeren de metabole chaos van zwaarlijvigheid, hartaandoeningen en diabetes type 2.
Grote maatschappelijke veranderingen aan de basis
The Dental Diet stelt dat twee van de grootste maatschappelijke veranderingen onze relatie met voedsel hebben beïnvloed en permanent veranderd. Die twee evoluties zijn de landbouwrevolutie gevolgd door de industriële revolutie.
De (tweede) landbouwrevolutie stroomlijnde het landbouwproces zodat meer mensen in de groeiende bevolking konden worden gevoed. Terwijl de eerste landbouwrevolutie plaatsvond pakweg 10.000 voor Christus, vond de tweede plaats met de toename van de arbeids- en landproductiviteit en de introductie van kunstmest. Voedsel werd gemakkelijker te produceren. Sommige gewassen werden overvloediger, maar de bodem kon niet langer dezelfde kwaliteit of kwantiteit aan voedingsstoffen doorgeven.
De industriële revolutie – die volgde op de landbouwrevolutie – zorgde voor een verschuiving van een groot deel van het werk naar machines. Werk dat voorheen met de hand of met eenvoudig gereedschap op het platteland werd uitgevoerd, werd nu massaal geproduceerd met behulp van aangedreven gereedschappen, speciale machines en fabrieken.
Als gevolg van die twee grote maatschappelijke verschuivingen eten we niet langer dezelfde voeding als vroeger. Bovendien is wat we binnenspelen vaak bewerkt en ontdaan van de voedingsstoffen, vitamines en mineralen die essentieel zijn voor ons lichaam om te functioneren. Bewerkte voedingsmiddelen leggen ook vaak langere afstanden af. Ze worden chemisch gewijzigd om bederf te voorkomen, wat grote schade kan aanrichten aan onze spijsvertering en de balans van ons gastro-intestinale microbioom kan verstoren (in wezen het ecosysteem dat bestaat in onze mond, maag en darmen. )
Voedingsmiddelen die géén lange afstand afleggen zien er vaak natuurlijker uit.
De gevolgen van al die verschuivingen
Een van de belangrijkste gevolgen van die shift in hoe onze voorouders aten naar hoe wij nu eten, is dat de kaken van veel mensen zich niet meer goed ontwikkelen. Onderontwikkelde kaken kunnen een scala aan gezondheidsproblemen veroorzaken, variërend van de voor de hand liggende – scheve tanden / malocclusie en niet genoeg ruimte voor verstandskiezen om goed in de mond te komen – tot ogenschijnlijk niet-verwante zaken.
Steven Lin gelooft namelijk dat de meeste ademhalings- en slaapstoornissen (zoals slaapapneu bijvoorbeeld) een direct gevolg zijn van een onderontwikkelde kaak. Heb je een onderontwikkelde kaak, dan heb je niet alleen geen ruimte in de mond voor alle tanden, je hebt dan ook niet genoeg ruimte voor je tong om comfortabel te zitten in rust; wat ertoe kan leiden dat de tong de luchtwegen blokkeert wanneer je slaapt.
Kenmerkend voor het andere perspectief dat Lin biedt, is de passage over het trekken van verstandskiezen:
“Stel je eens voor dat 10 miljoen Amerikanen echt elk jaar hun defecte pinkteentjes – of oorlellen – zouden moeten laten amputeren. Op een gegeven moment zouden we ons afvragen of er iets was dat we konden doen om te voorkomen dat onze tenen en oren überhaupt amputatie vereisen. Maar wanneer we over verstandskiezen praten, hebben we dit gesprek gewoon nog nooit gehad… en hoewel het waar is dat we in wezen gezond kunnen leven zonder onze verstandskiezen zelf, zijn deze kiezen achteraan in onze mond een waarschuwing dat er iets heel erg mis gaat met onze gezichten en lichamen.”
Tanden vertellen een verhaal
Lin is een tandarts die erop prat gaat dat tanden een verhaal vertellen. In dat verhaal komen alle organen van het lichaam aan bod. Hij wijst erop dat we niet alleen aandacht moeten schenken aan onze verstandskiezen, maar ook hoe onze tanden zich verhouden tot onze algemene gezondheid. Anders uitgedrukt: onze mond is een venster en spiegel op onze algemene gezondheid.
Bovendien is een van de belangrijkste boosdoeners bij gebitsproblemen – een tekort aan de in vet oplosbare vitamines A, D en K – ook een belangrijke boosdoener bij andere gezondheidsproblemen. Met de opmerking dat “bacteriële onevenwichtigheden die in onze mond beginnen tijdens tandbederf door ons hele spijsverteringssysteem en lichaam weerklinken”, hoopt Lin de lezers ervan te overtuigen dat échte voeding de enige en juiste oplossing is.
Dit boek is zeker geen klassiek dieetboek. Dat maakt het echt wel boeiend. Voor mij was vooral Lin’s vermenging van historische observaties (van onder andere Weston Price) met zijn eigen persoonlijke ervaring als praktiserend tandarts heel boeiend, aangevuld met uitgebreide onderzoeken.
Net als Price voor hem, weet Lin dat deze drie elementen – voedingswijsheid en geschiedenis, tandartspraktijken en modern onderzoek – wijzen op één onvermijdelijke waarheid:
“De gezondheid van onze kaak, gezichtsstructuur en luchtwegen begint met wat we eten.”
Hoe die problemen oplossen?
Het boek bespreekt dat we onze gewoonten moeten veranderen: ademen door de neus en de tong tegen het gehemelte drukken om het gehemelte te versterken. Ook onze eetgewoonten moeten in lijn worden gebracht met ons spijsverteringsstelsel, wat begint met de mond en tanden.
Lin erkent ook dat we niet terug kunnen gaan naar een eetstijl zoals onze jagende en verzamelende voorouders dat deden (en dat zouden we ook niet moeten doen), maar we kunnen onze consumptie van bewerkte voedingsmiddelen en suikers verminderen terwijl we er tegelijkertijd aan werken om meer volledig voedsel in ons voedsel op te nemen.
Toevallig 😉 is dat exact de voedingsaanbeveling die we ook met ketohuis doen.
Lin zegt nogal veel over voeding, allemaal goed. Hij wijst bijvoorbeeld op de superioriteit van met gras gevoede dieren en het belang van gefermenteerd voedsel (meerdere keren), geeft basisinformatie over hoe granen op de juiste manier kunnen worden bereid en benadrukt de noodzaak om een dieet op te bouwen rond voedzaam, vitaminerijk voedsel. Lin merkt ook de superieure voordelen op van traditionele bouillons en bouillons in vergelijking met hun moderne tegenhangers in massaproductie. Evenzo uit hij uitgebreide waarschuwingen tegen allerlei soorten geraffineerd voedsel: witte meelsoorten en suikers, verwerkte plantaardige oliën, verwerkte zuivelproducten en industrieel gekweekt en geteeld voedsel.
Ook de vet- en cholesterolfobie (een fenomeen dat Dr. Price nooit tegenkwam in traditionele samenlevingen) komt aan bod. Deze fobie heeft net geholpen om ziekten te creëren in plaats van te voorkomen. Volvette kazen, eieren, orgaanvlees en vette stukken vlees zijn cruciaal voor de gezondheid van het gebit en een goede ontwikkeling van het gebit, terwijl een vetarm dieet met veel suiker niet alleen leidt tot gebitsproblemen, maar ook tot degeneratieve ziekten zoals diabetes.
Oefeningen om te kauwen, gezond te ademen en te eten
Het boek bevat heel wat oefeningen om gezond te kauwen, gezond te ademen en gezond te eten. De talrijke aanbevolen oefeningen om de ademhaling te verbeteren en zo de algehele gezondheid en lichaamsstructuur ten goede te komen, zijn een leuke toevoeging en iets dat auteurs van andere soortgelijke werken zelden meegeven.
Aantal voedingsaanbevelingen uit het boek
1/ Eet voedsel dat biologisch is geteeld
Plantaardig voedsel moet afkomstig zijn van natuurlijke grond die een natuurlijk microbioom bevat, zonder pesticiden en andere chemicaliën, gevoed door insecten, zonlicht, frisse lucht en CO2. Natuurlijk gekweekte planten geven gezonde epigenetische boodschappen en voedingsstoffen door aan de dieren die ze opeten.
2/ Eet lokaal geproduceerde voeding
De gemiddelde groente die tegenwoordig in de schappen van onze supermarkten ligt, bevat 5 tot 40 procent minder mineralen dan 50 jaar geleden.
Een reden hiervoor is de afstand die hij gewoonlijk aflegt voordat hij bij de supermarkt aankomt, of hoe hij wordt bewaard.
3/ Eet seizoensgebonden.
Alle planten doorlopen een vergelijkbare levenscyclus: ontkiemen, bladeren, bloeien, vrucht dragen en vervolgens suikers opslaan in hun wortels. Bladgroenten groeien in de lente. Broccoli en tomaten zijn het lekkerst in de zomer. Pompoen en andere wortelgroenten bevatten grote hoeveelheden opgeslagen voedingsstoffen voor herfst en winter. Je moet producten vermijden die in de schappen van de supermarkt liggen of afkomstig zijn uit fabrieken die ze behandelen met synthetische pesticiden en antibiotica.
Verdere verdieping?
Wil je meer weten over hoe onze voeding onze gezondheid beïnvloedt en welke voedingsmiddelen je moet eten om je mond-, spijsverterings- en algehele gezondheid te beschermen?
Lees het boek The Dental Diet of volg één van onze eigen online programma’s.
Optimaliseer je eigen keto leven
Neem deel aan ons nieuwe online programma “Keto Optimalisatie”: 25 dagen kennis en verdieping.
