Suiker is niet super voor de gezondheid. Dat wéten we allemaal. Timo’s operatie aan de ogen vanmorgen deed me evenwel opnieuw beseffen dat er toch een strategische rol voor is weggelegd.

Energie of grote boosdoener?

Tijdens ons verlof in Nicaragua twee jaar geleden merkten we dat suiker vooral ook ‘met energie’ vereenzelvigd werd. Kinderen kregen er suikerige zaken om op te kikkeren. Suiker is dus in onze hoofden zeker nog niet die grote boosdoener die alcohol is. Wat fascinerende en heerlijk onderbouwde boeken zoals The Case Against Sugar van Gary Taubes of boeiende documentaires zoals “That Sugar Film” de voorbije jaren ook beweerden.

Jaar na jaar wordt het verzet wel zwakker, zeker in het Westen. Mensen die keto volgen, gaan vaak vrij ‘cold turkey’ wat suiker betreft.

Suiker eten is gladijs

Suiker wordt dan verbannen. De reden? Een klein hapje cake, wat ijs, of een verjaardagsfeestje: allemaal potentiële risico’s. “Het kan me uit ketose gooien!” O jee, alsof dat op zich voor de gezonde mens zo ontzettend erg zou zijn.

Voor keto-starters wél. Op die momenten suiker eten en je begeeft je op gladijs. Suiker is bovendien zoals alcohol super verslavend. Moeilijk aan te weerstaan met wilskracht alleen.

En daar wringt vaak het schoentje. Mensen zijn niet meer in controle. Het aantal diabetes-gevallen in de wereld is nog steeds in stijgende lijn, maar dat hoeft niet ons lot te zijn. Iedereen kan zich op natuurlijke wijze loskoppelen. Als hij het proces maar begrijpt.

En dat proces gaat ongeveer als volgt.

Suiker leidt tot vetopslag

Té veel vetarme voeding eten én een sedentair leven leiden, kan voor verhoogde vetopslag zorgen. Wanneer deze vetopslag te hoog wordt en vetweefsel (vetopslagplaatsen) ontstoken raakt, leidt dit tot insuline-resistentie.

De belangrijkste manier voor je lichaam om suiker weg te werken, is het te verbranden bij sportinspanningen. De suiker die je lichaam niet kan verbranden, wordt opgeslagen als glycogeen en als je glycogeenvoorraden vol zijn, wordt de resterende suiker opgeslagen als vet. Insuline verhindert je lichaam om vet te verbranden.

Suikers zijn de eenvoudigste vorm van koolhydraten. Ze komen voor in natuurlijke vormen, zoals lactose (melksuiker) en fructose (fruitsuiker), en in geraffineerde vormen, zoals sucrose (tafelsuiker). Alle zetmeelrijke voedingsmiddelen (zoals aardappelen) en zoete voeding (zoals vers fruit) verhogen de bloedsuikerspiegel snel.

Suiker wordt dan meteen geabsorbeerd in je bloedbaan, waardoor insulineproductie stijgt. Insuline zorgt ervoor dat suiker en vet uit het bloed worden gehaald. Die suikers worden dan in je lichaamsweefsels bijgehouden voor toekomstig gebruik, en alle vet wordt bewaard in de vetcellen, waardoor je toeneemt in gewicht.

Maar complexe koolhydraten zijn toch goed?

Heel wat mensen denken verkeerdelijk dat complexe koolhydraten gezond zijn. En ze er veel van moeten eten. De reden? Het standaard advies en de wereldwijde richtlijnen adviseren nog steeds in die richting, zoals cardioloog Eric Thorn in dit recente opiniestuk beschrijft.

Despite the flimsy evidence against saturated fats, mainstream nutritionists still advise people to eat lots of carbohydrates and steer clear of fats. The AHA recommends restricting saturated fat consumption to 6 percent of total calories. Federal guidelines encourage people to eat fat-free or low-fat dairy and plenty of grains.

Complexe koolhydraten zijn echter gewoon glucosemoleculen die uit lange ketens bestaan. De spijsvertering breekt die af in glucose (suiker), wat concreet betekent dat een suiker- of ‘zetmeeldieet’ vrij identiek is. Bij het benoemen van ‘suiker’ worden dus ook zetmeelproducten bedoeld.

Strategische suiker

Is suiker dan enkel slecht? Dat hangt ervan af wat je tijdsperspectief is. Suiker is lekker. Die eerste hemelse hap kalmeert en geeft tegelijkertijd energie. Het is als magie en heeft de kracht om je humeur 180 graden te doen keren. Dat is duidelijk voor iedereen die kinderen heeft. Het voordeel van snoep of zoetigheden.

Zo waren we tijdens ons verlof op weg naar een ‘All You can Eat & Drink’ Japanner. Op stap met een o zo vermoeide Timo. Hij wilde gedragen worden. Hij was moééé: “Ik wil slapen!” Dit alles ging zo verder tot we in het restaurant waren.

Op zo’n momenten is het wellicht geen doodzonde om strategisch te denken over suiker. Zoals heel wat ouders. Vaak onbewust. We kennen de nadelen. Maar ook de voordelen. Het is slechts het begin van de avond. Een leuke avond betekent ook een flinke kerel. En dus zorgen we ervoor dat ie snel wat meloen krijgt. Da’s fructose, maar dat werkt ook snel. Een avondje uit op restaurant betekent soms ook dessert-tijd. Op het einde van de avond heeft ie zelfs ijs op.

Gevolg: in plaats van een vermoeide Timo, hebben we een hyperactieve Timo.

Suiker werkt dus. En kinderen kan je jammer genoeg niet suikerloos opvoeden. Da’s utopisch. Maar hoe meer je er eet, hoe meer je wil. Overmatig suikerverbruik veroorzaakt een hormonale onbalans, wat leidt tot verlangen naar koolhydraten en (onrechtstreeks) gewichtstoename. Waardoor je lichaam stelselmatig verandert in een vetmakende machine die vet opslaat.

Suiker als kalmerende, strategische drug

Dit alles bedenk ik nadat Timo vanmorgen voor de tweede keer aan zijn ogen werd geopereerd. Meteen uit narcose staat hem heerlijk waterijs te wachten. Dat vertelde de verpleegster ons trots op voorhand. Op het eerste zicht een dwaas idee. Het bevestigde ook mijn kijk op ziekenhuizen als een ongezonde suikerfabriek. Gelukkig besloot ik het verloop van de operatie af te wachten.

Timo werd wakker uit narcose. Volledig over zijn toeren. Vijf minuten lang een ontroostbaar kereltje dat zich geen raad wist met ogen en armen. Het ijs kalmeerde meteen. De koude. Het heerlijke zoete. En meteen begreep ik het opnieuw. Suiker is super geschikt en speelt een strategische rol.

Maar enkel als natuurlijke drug voor de juiste Timo op het juiste moment!

PS. De operatie is super goed en vlot verlopen. We zijn in goede hoop dat dit de laatste grote ingreep is in zijn vrij stevig gezondheidsavontuur van de voorbije jaren.