Zout vermindert je honger. Het maakt je een efficiëntere vetverbrander, zorgt dat voeding beter smaakt, stimuleert je spijsvertering, geeft energie en heeft talrijke andere voordelen. In dit artikel bespreek ik de enorme waarde* van zout voor je lichaam.
* Lees zoals altijd alles met een korrel zout, want uiteraard ben ik totaal vooringenomen. Met Ketoman schreef ik namelijk een boek waar ik zout centraal op de cover plaatste & vorig jaar verhuisden we naar een eiland waar zout water cruciaal is. Zout is mijn keto-goud.
Inhoudstafel
Geloof de bewering NIET dat zout gezondheidsproblemen veroorzaakt
Te weinig zout in je lichaam?
Wat is het juiste zout?
Zout vermindert je honger
Zout zorgt ervoor dat gezonde voeding beter smaakt
Zout verbetert je spijsvertering
Zout verbetert het leerproces en de concentratie
Zout verbetert je energie
Zout verbetert de kwaliteit van je botten
Hoeveel zout is genoeg?
Het onderwerp zout komt enorm vaak terug bij keto-starters. Zout boezemt angst in. We blijven met vragen zitten. In het verleden heb ik al vaker gesproken over het belang van een adequate zout-inname.
Mijn nieuwsgierigheid rond zout begon jaren geleden na het lezen van het boek ‘The Salt Fix’ van DiNicolantonio, nog altijd een beetje het naslagwerk voor een juistere kijk op zout. Het hielp me totaal anders te kijken naar de zwart-voor-mijn-ogen-flauwtes die ik telkens kreeg na een voetbalwedstrijd.
Geloof de bewering NIET dat zout gezondheidsproblemen veroorzaakt
In menig medisch schoolgebouw wordt nog steeds vaak onderwezen dat zout schuldig is aan hypertensie, arteriële aandoeningen en nog ergere ziektebeelden. Toch is het anti-zout-bewijs op zijn minst vaag en discutabel. Steeds meer wetenschappers waarschuwen ondertussen dat we het “verkeerde witte poeder” de schuld gaven.
De rol van suiker in chronische ziekten is namelijk heel wat groter.
Door de alomtegenwoordige mythe dat zout slecht zou zijn voor ons, voegen heel wat mensen geen of amper zout toe aan hun voedsel. Elk jaar worden duizenden mensen in het ziekenhuis opgenomen met laag natriumgehalte. Talrijke andere mensen lopen rond en voelen zich duizelig, zwak en lethargisch. Ze schrijven dit foutief toe aan hun leeftijd. Of aan schildklierproblemen. Daarboven komt dat bepaalde medicijnen voor bloeddruk en antidepressiva het risico verhogen op het ontwikkelen van een laag natriumgehalte.
Geef je zulke mensen langzaam en voorzichtig weer zout, dan wordt hun bloeddruk weer normaal. De verbeteringen zijn vaak zo dramatisch dat het lijkt alsof ze terug opstaan uit de dood. Hebben mensen een abnormaal lage bloeddruk als gevolg van zoutgebrek, dan helpt zout om hun bloeddruk weer normaal te krijgen. Maar zout veroorzaakt geen chronisch verhoogde bloeddruk.
Te weinig zout in je lichaam?
Je hebt het ondertussen door. Een chronisch zoutarme eetstijl maakt het voor je lichaam moeilijk om normaal te blijven functioneren. Te weinig zout eten kan stofwisselingsproblemen veroorzaken. Door de angst dat zout de bloeddruk kan verhogen (hoewel persoonsafhankelijk), bevelen artsen al decennia lang om minder zout te eten. De gedachte hierachter is dat te weinig zout in je lichaam beter is dan het risico om te veel ervan te consumeren. Helaas is deze kijk simpelweg onjuist.
In één studie onderzochten wetenschappers 27 mannen met een normale of verhoogde bloeddruk. Ze beperkten hun zoutinname gedurende een week (Bron). Het eerste slechte nieuws: hun bloeddruk daalde niet. Erger nog: ze werden insulineresistent. Geen wonder dat de auteurs de “mogelijk negatieve impact van zoutbeperking in de voeding” opmerkten.
Een aanvullende studie bevestigde die observatie dat te weinig zout leidt tot insulineresistentie. Deze keer volgden 152 gezonde mannen en vrouwen gedurende weken afwisselend een zoutarm of hoogzoutig dieet, waarbij de insulinespiegels en insulineresistentie aan het eind van elke week werden gemeten. Vergelijkbaar met de eerdere studie, werden proefpersonen significant meer insulineresistent wanneer ze minder zout aten (Bron).
Een verklaring voor deze zoutgevoelige reactie ligt aan hormonen. Naarmate het zoutverbruik daalt, starten de nieren een proces om zoveel mogelijk zout uit de urine weer in het bloed op te nemen.
Wat is het juiste zout?
Er zijn allerlei soorten zout die je kan kopen: gejodeerd zout, zeezout, Himalayazout, Dode Zeezout, Keltisch zout. Keuze genoeg.
Wat hebben alle zout-soorten gemeen? Ze bevatten natrium- en chloridemineralen, de meest essentiële componenten van keukenzout.
Veel van de hierboven genoemde speciale zouten bevatten naast natrium en chloride nog andere mineralen, zoals magnesium of jodium. Deze speciale zouten zijn goed, maar ze zijn ook duurder. Je zou wellicht minerale supplementen kunnen aanbevelen voor wie niet alle soorten zout kan krijgen die nodig zijn om te voorzien in de behoefte. Welk merk zout je ook kiest, als je er meer van aan je eetstijl toevoegt, kan je lichaamsvet verbranden om redenen die ik in dit artikel bespreek.
Zout vermindert je honger
Heb je ooit zin in iets gezouten? Omdat de meesten van ons zout eten associëren met snacks, bevredigen we vaak die goesting met voeding waarvan we weten dat het ongezond is.
Ja, ik spreek over jou mijn beste chips, crackers, frietjes of pizza.
De drang naar zout is een waarschuwingssignaal dat je mogelijk zoutarm rondloopt.
Het is dus belangrijk om naar dit signaal te luisteren. Wat het je vertelt, is dat je meer zout nodig hebt. Maar de meeste mensen interpreteren dit als een behoefte aan voedsel. En zo ga je al snel te veel eten. Als je absoluut een tussendoortje nodig hebt, kies dan voor iets super gezouten, maar ook gezond en caloriearm, zoals een augurk met dille, bottenbouillon of heerlijke miso-soep.
Persoonlijk ben ik beginnen merken dat ’s morgens vroeg gaan zwemmen in die super gezouten oceaan mijn honger voor de rest van de voormiddag totaal wegneemt en ervoor zorgt dat ik makkelijk tot pakweg één uur scherp kan functioneren zonder voeding. Zelfs na een vrij intensieve sportinspanning.
Zoutwater is bovendien een prima manier om qua voeding helemaal niet op de zout-inname te moeten letten.
Zout zorgt ervoor dat gezonde voeding beter smaakt
We zijn zo grondig gehersenspoeld om te geloven dat zout ongezond is dat – o ironie – de enige keer dat veel mensen überhaupt zout eten, pakweg voor de televisie is. We open een pakje chips of gezouten nootjes. Door zout aan gezonde voeding toe te voegen, laat je het beter smaken. Heel wat mensen die we coachen vinden net dat het toevoegen van zout aan hun maaltijden de behoefte aan junkfood drastisch vermindert. Het maakt het ook gemakkelijker om van grotere porties voedzaam voedsel te genieten.
Zout is misschien wel het best bewaarde geheim in de restaurantindustrie. Als je ooit hebt gedacht dat eten in een restaurant beter smaakt dan het eten dat je thuis maakt, dan is dat misschien niet door een gebrek aan culinaire vaardigheden. Jouw keuken-handicap is misschien gewoon te weinig zout. Zout versterkt en verheldert de smaak van bijna alles. Terwijl jij rustig tafelt, zijn koks in de beste restaurants best kwistig in de weer met zout.
Omdat wereldwijd overheidsaanbevelingen gefocust zijn om je zout te beperken tot een ongezond lage inname, is het niet ongebruikelijk om meer zout binnen te krijgen in een enkele restaurantmaaltijd dan de overheid aanbeveelt voor een hele dag. Dat is één manier waarop restauranteten goed voor je is. Maar verwacht niet dat overheden hun fout binnenkort zullen wijzigen. Het kan namelijk erger worden. Wetgevers in uiteenlopende landen hebben al een poging gedaan om zout in restaurants te verbieden.
Zout verbetert je spijsvertering
Een van de eenvoudigste huismiddeltjes voor indigestie en reflux is aanwezig in je keuken: zout. Zout geeft je lichaam twee essentiële mineralen, natrium en chloride. Je maag heeft chloride nodig om zoutzuur te maken en je lever heeft zout nodig om galzouten te maken.
Als je voldoende zout aan je eigen bereide maaltijden toevoegt, zorg je voor beide mineralen die de darmfunctie ondersteunen. Een snufje zout nemen, dat oplossen in je mond en daarbij een glas water drinken, kan maagklachten doen verdwijnen.
Zout verbetert het leerproces en de concentratie
We hebben al besproken dat een laag zoutgehalte mensen moe maakt. De reden hiervoor is dat je hersenen een normale zoutbalans nodig hebben om te kunnen functioneren. En als je natriumgehalte in het bloed laag is, vertraagt je zenuwstelsel. Dit kan concentratietekorten, een verminderd geheugen en evenwichtsproblemen veroorzaken. Het kan ook stevige hoofdpijn veroorzaken.
“We wenen zout, we zweten zout. Zonder zout kunnen we niet leven.” (Uit: Ketoman)
Zout verbetert je energie
Voel je je op enig moment tijdens de start met keto moe en ondervind je wat hoofdpijn, helpt het om wat zout te eten. Je kunt dit zelfs meestal voorkomen door ervoor te zorgen dat je bewust gezouten dingen bij je maaltijden opzoekt. Voorbeelden hiervan zijn gezouten nootjes of kaas. Je kan ook zout toevoegen aan voedsel zoals soepgerchten, salade, vlees, groenten of elk ander gerecht dat je wenst. Vergeet je dit om wat voor reden ook? Merk je dat je vermoeid bent of hoofdpijn hebt? Een kwart theelepeltje zout drinken en het wegspoelen met een paar slokjes water, kan wonderen doen. Twintig minuten later voel je je normaal weer kiplekker.
Zout verbetert de kwaliteit van je botten
Als je eetstijl chronisch zoutarm is, kan je lichaam een soort van interne uithongering ervaren. Het idee hierachter is dat je lichaam zichzelf “moet eten om zichzelf te voeden”. Eén van de rijkste bronnen van natrium in je lichaam zijn je botten. Studies tonen aan dat lage gehaltes aan natrium cellen in het bot dwingen om botmatrix op te lossen. Je cellen doen dit om het zout (natrium) eruit te halen en het door te sturen naar je bloedsomloop. Je kan dit gemakkelijk voorkomen door voldoende te eten. Zo herstel je jouw zoutbalans.
Hoe vertaalt een verbeterde botgezondheid zich in versnelde vetverbranding en gewichtsverlies?
Een verrassend aantal mensen verliest enkele centimeters lengte naarmate ze ouder worden, vooral vrouwen. Vanaf hun veertigste verliezen vrouwen gemiddeld een centimeter per decennium. Bij mannen begint het lengteverlies vaak na de zestig. Als je in een van beide leeftijdscategorieën zit en je lengte al enkele jaren niet hebt gecontroleerd, doe je dat best eens.
Lengteverlies is belangrijk voor gewichtsverlies, want hoe groter je bent, hoe meer calorieën je kan eten zonder gewichtstoename. Besef ook dat hoe groter je bent, hoe gemakkelijker het is om calorieën te verminderen terwijl je toch drie fatsoenlijke maaltijden eet en voldoende voeding binnenkrijgt. Zout eten helpt je niet om de verloren lengte terug te krijgen, maar het zal je wel helpen om op je huidige lengte te blijven.
Hoeveel zout is genoeg?
Er wordt ons graag gezegd dat we pakweg 2 gram per dag moeten eten. Dat is iets meer dan een halve theelepel. De optimale inname ligt wellicht eerder tussen de 5 en 10 gram per dag, of 1 ½ theelepels tot 2 ½ theelepels. Je hebt mogelijk zelfs meer nodig indien je zoals ik standaard veel koffie drinkt (behalve wanneer ik zoals nu weer afkick), veel zweet of medicijnen gebruikt waardoor je zout verliest. Bepaalde antidepressiva of diuretica voor de bloeddruk kunnen dat veroorzaken.
Wellicht is het een brug te ver om al het zout dat je eet regelmatig bij elkaar te tellen en in een spreadsheet bij te houden, maar het kan zeker geen kwaad om bewust te zijn van je zoutinname. Zeker bij de start van je keto-avontuur, kan het geen kwaad voldoende zout toe te voegen aan je maaltijden.
Er is bijna geen kans dat je teveel zout zult eten. De eenvoudigste reden hiervoor is dat als je je eten te veel zout, het vrijwel oneetbaar wordt. De meeste mensen spugen het uit. Of je moet kokhalzen. Bovendien zijn 2⅔ theelepels echt heel veel zout! Tot slot: zelfs als je overdrijft, zullen een gezond paar nieren het extra zout elimineren.
Laat hieronder zeker weten hoe jij ondertussen naar de rol van zout kijkt in je eigen leven.
Optimaliseer je eigen keto leven
Neem deel aan ons nieuwe online programma “Keto Optimalisatie”: 25 dagen kennis en verdieping.
Goed verhaal, Christophe! Dankjewel.
Ik beperkte mijn zoutinname ook zoveel mogelijk, decennia lang! (auw)
Sinds een paar maanden eet ik het weer volop. Heerlijk om niet meer bang te hoeven zijn voor te veel zout! Ik heb volop energie en voel me jong en fit als een gezond veulen. (Ik ben 59)
Super Lud. Het verleden is het verleden…goed dat het je hebt aangepakt en volop energie hebt. Een gezond veulen heeft veel potentieel! 🙂
Bedankt voor die milde uitleg ! Ik heb drie zware gezondheids problemen.Een M.S. een C.O.P.D. en sedert een jaar Hartstoornissen waarvoor ik een Cardio-Versie onderging zonder succes, en waarvoor men me nu aanraade een Ventriculaire Tachycardie Katheterablatie ablatie te laten doen! Sedert jaren en jaren al ( ik word 64) voeg ik nergens zout toe, nu raade mijn cardioloog aan, geen zout toe te voegen omdat ik zwaar gezwollen voeten en enkels heb en teveel water op hou ! Dat deed me glimlachen want ik voeg nergens zout toe ;p en nu ik ben begonnen met Law Carb eten sedert enkele maanden, vroeg ik me af of ik niet best wat zout zou bij voegen, ik heb Himalayazout in huis. Ik vind het proberen waard, maar ik ben wat bang mijn hart problemen te verergeren en vooral die oedème te verergeren ook! Wat denkt u ervan, of beter gezegd wat zou juij doen in mijn geval ? Alhoewel ik zelf mijn beslissing erover zal nemen, al het voorzichtjes te proberen !
Hey Luba Bedankt voor je berichtje. Ik ben natuurlijk niet in jouw geval en ben hoegenaamd niet geplaatst noch geschoold om jou advies te geven gezien je medische situatie. Maar als ik in jouw plaats zou zijn, dit artikel las, keto was gestart en overtuigd zou zijn dat meer zout de juiste weg is, zou ik vooral zien dat ik begeleid word door iemand die meestapt ‘in mijn verhaal’. Anders blijf je aanlopen tegen een muur voor je medische hulp, of je je gezondheid nu in eigen handen neemt of niet. Succes!
Bedankt voor je antwoord. Goeie avond !
Ik loop al enkele dagen draaierig rond en besloot mijn bloeddruk te meten. Bovendruk : 16,7 – onderdruk: 10,8. Ik schrok er erg van en hou bovendien niet van pillen voor bloedrukverlagers ! En het zout dat ik nu inneem is amper hoger dan voor Keto. Ik heb onmiddelijk omega-3 capsules genomen en denk er zelfs een 3 à 4 daags te gebruiken. Ik las dat men wel onder de 5g moet blijven. In zal binnen een week controleren om te zien of het werkt. Maar indien ik pech heb, wat dan ? Kunt U me raad geven Christof. Mijn leeftijd is 76 jr. Hartelijk dank bij voorbaat voor U info.