Af en toe verschijnen er wetenschappelijke studies die in de media heel wat stof opwerpen. Dat was vorige week alweer het geval. Zo publiceerde de Annals of Internal Medicine een “controversieel” onderzoek met als titel “Effect van lagere versus hogere rood vlees inname op resultaten cardiometabolisme en kanker: een systemisch overzicht van gerandomiseerde onderzoeken”. Een mond vol, alleen al die titel. The New York Times schreef er vervolgens een artikel over: “Eat Less Red Meat, Scientists Said. Now Some Believe That Was Bad Advice.”
In a remarkable turnabout, an international collaboration of researchers produced a series of analyses concluding that the advice, a bedrock of almost all dietary guidelines, is not backed by good scientific evidence.
Ook bij ons werd het in de media opgepikt. Het onderzoek evalueerde de data van 12 gerandomiseerde studies over rood vlees en de gezondheidsresultaten hierbij. Dit is wat de “beoordelaars” ontdekten: er is weinig tot geen verband tussen rood vlees en een verhoogd risico op hartaandoeningen en kanker, ondanks jarenlange aanbevelingen om rood vlees om gezondheidsredenen te beperken.
Mijn eerste reactie was dat sommigen eindelijk wakker worden na een enorm diepe winterslaap. Maar de cruciale vraag blijft: “Waarom wordt ons verteld om rood vlees te vermijden als het niet de oorzaak is van chronische ziekten?” Een vraag waarop Frédéric Leroy in zijn uitstekende presentatie“Meat’s become a scapegoat for vegans, politicians & the media because of bad science” ruimschoots antwoorden op formuleert.
Persoonlijk ben ik blij dat vlees eens niét in een slecht daglicht wordt gezet. Met KetoHuis hebben we de inname van verse kwalitatieve voeding altijd als prioriteit nummer één geplaatst als deel van een gezonde levensstijl.
Eet groenten, vlees en vis. Vers en zo kwalitatief mogelijk. Dat blijft om uiteenlopende redenen gewoon de belangrijkste strategie bij de hele keto-aanpak. Hoewel ik in het verleden al vaker over vlees heb geschreven en sowieso zelf eiwitten prioriteit geef in mijn eigen eetstijl, ga ik in dit artikel een tiental redenen opsommen waarom vlees o zo belangrijk is.
Argument-1 voor vlees -> eiwitten
Eiwit is de belangrijkste macronutriënt. Het lichaam kan de 9 essentiële aminozuren die uit voeding moeten komen, niet aanmaken. Anders dan pure voedingsbehoeften heeft eiwit vele andere positieve functies voor de gezondheid.
Eiwit is het meest verzadigende van de macronutriënten (*). Als voorbeeld geef ik altijd aan dat fruit niet genoeg vet of eiwitten heeft om je verzadigd te houden. Bestaan 15% tot 30% van je totale calorieën uit eiwitten, dan zijn die nuttig bij het reguleren van de eetlust door de gevoeligheid van leptine te verhogen, gewichtsverlies te veroorzaken en de bloedsuikerspiegel te bevorderen.
Méér en niet minder eiwitten eten, is niet alleen essentieel, maar kan ook nuttig zijn om de zwaarlijvigheid- en suikerziekte-epidemie waarmee we worden geconfronteerd, te vertragen. Vlees is een hoogwaardige eiwitbron. Vlees eten zorgt ervoor dat je moeiteloos aan je dagelijkse eiwitbehoeften kan voldoen. Je denkt misschien – of hebt je laten geloven – dat we te veel vlees eten, maar ik ben het daar absoluut niet mee eens. De meeste mensen die ik coach eten minimale hoeveelheden (rood) vlees en hebben zichzelf soms zelfs ‘wijsgemaakt’ dat ze het niet eens lusten.
De meeste autoriteiten rond gewichtsverlies zijn het trouwens over één ding eens: meer eiwitten in de voeding helpt met gewichtsverlies. Een eenvoudige google opzoeking zal je heel wat pagina’s resultaten opleveren die dit bevestigen. Een goed voorbeeld hiervan is een studie die keek naar ‘high-protein’ (25% van totale dagelijkse calorieën) ten opzichte van ‘low-protein’ (14%) diëten bij zwaarlijvige mannen (*)
De onderzoekers kwamen tot de vaststelling dat het dieet dat hoog was in eiwitten drie belangrijke aspecten van verzadiging kon verbeteren:
- verhoogd “vol” gevoel doorheen de dag
- verminderd verlangen om laat ’s avonds te eten
- minder bekommerd zijn om eten
Foto: Ted Naiman
Argument-2 voor vlees -> Voedingsdichtheid
Vlees is niet alleen rijk aan eiwitten. Het is ook een bron van veel voedingsstoffen die gewoon niet beschikbaar zijn in planten. Vlees bezorgt ons B12, sterk opneembare heemijzer, alle essentiële aminozuren, zink, EPA, DHA, vitamine D en vitamine K2, die geen van allen te vinden zijn in plantaardige voeding. Planten leveren belangrijke antioxidanten, vitamine C en vezels. We hebben die verscheidenheid aan voedingsstoffen nodig om te overleven.
Hoewel kip en rundvlees allebei hoogwaardige eiwitbronnen zijn, blaast rundvlees kip gewoon weg in de voedingsafdeling. Het heeft aanzienlijk meer B12, zink, choline, ijzer en kalium. Qua micronutriënten heeft kip alleen meer B3 dan rundvlees. Mensen aanraden om de inname van rundvlees te verminderen en te vervangen door kip of groenten, betekent dat je hen vraagt om de voedingskwaliteit van hun voeding te verminderen.
Voedingsexpert Georgia Ede zegt het als volgt: “Het is niet omdat er in een soort voeding een bepaalde voedingsstof zit, dat we er toegang toe hebben. Als je bezorgd bent over je micronutriënten, eet dan meer vlees!”
Argument-3 voor vlees -> Vitamine b12
Vitamine B12 komt enkel voor in dierenvoeding. Een B12-tekort – veelvoorkomend bij vegetariërs en veganisten – is een onafhankelijke risicofactor voor kransslagaderziektes en ernstige neurologische aandoeningen bij zuigelingen van veganistische moeders (*).
Argument-4 voor vlees -> Vetten
Vetten, vooral de verzadigde vetten, zijn al lang de boeman van de voedingswereld. Ze hebben de schuld gekregen voor alle mogelijke ziektes en als reden dat we zwaarlijvig zijn.
Vetten dienen heel wat doelen voor onze gezondheid. Onze hersenen bestaan voornamelijk uit vet. Vet dient als isolatie. Het houdt ons warm en beschermt onze organen. Vetten fungeren ook als chemische boodschappers, regelen de groei, helpen bij de immuunfunctie en normale reproductie. Ze leveren essentiële vetzuren en helpen bij de opname van in vet oplosbare vitamine A, D, E en K.
Verzadigd vet is veruit de grootste schuldige als de belangrijkste oorzaak van hoge cholesterol en hartaandoeningen. Het verhoogt cholesterol, maar verhoogt meestal HDL-cholesterol. Er is eigenlijk geen verband gevonden tussen de inname van verzadigd vet en hartaandoeningen. Het soort vet dat je vooral in vlees aantreft als de zondebok kwalificeren, is volledig ongegrond.
Argument-5 voor vlees -> IJzer
Vlees bevat heemijzer, het meest absorbeerbare type ijzer. Bloedarmoede door ijzertekort is een veel voorkomend mineraalgebrek in de Westerse wereld. IJzer is vooral belangrijk voor zwangere vrouwen, zuigelingen en kinderen. IJzergebrek bij kinderen kan leiden tot blijvende intellectuele vertragingen.
Argument-6 voor vlees -> Menselijke anatomie
In tegenstelling tot heel wat internet-verhaaltjes die beweren dat mensen alleen de anatomie hebben om planten te eten, hebben mensen in werkelijkheid verschillende kenmerken waardoor we zowel planten als dieren kunnen eten. Onze dunne darm is langer dan de gemiddelde primaat en onze dikke darm is kleiner. Met onze grotere dunne darm zijn we prima aangepast om meer voedzaam voedsel zoals vlees en zetmeel te eten; geen grote hoeveelheden plantaardig voedsel zoals onze primatenverwanten. We hebben hoektanden om vlees te malen en platte kiezen voor de planten te verwerken. We hebben ook zeer slimme hersenen en behendige vingers om gereedschap zeer goed te gebruiken om vlees van karkassen te jagen en te schrapen.
Argument-7 voor vlees -> Smaak en smakelijkheid
Mensen houden van afwisseling in hun voeding. Ze hunkeren van nature naar verschillende smaakcombinaties en smaken. Vlees is zeer bevredigend wanneer het wordt opgenomen in maaltijden. Daarom is er ook zo’n groeiende markt voor plantaardige nepvleesproducten.
Het eten van écht vlees helpt ons eigenlijk over het algemeen minder te eten omdat we tevreden zijn met de smaak van ons voedsel. Ons lichaam weet dat de voedingsstoffen die we net hebben geconsumeerd precies zijn wat we nodig hebben. Dat is mijn ogen ook het ogenschijnlijke succes van een carnivoor dieet.
Argument-8 -> Gemak
Vlees is een gemakkelijke manier om zeer voedzame calorieën te consumeren die verzadigend en vullend zijn. Het is eenvoudig te bereiden en te koken. Het vereist geen grote hoeveelheid kruiden of luxe kookmethoden om goed te smaken. Het is ook vrij goedkoop als je de voedingsstoffen erin vergelijkt met andere voedingsmiddelen. We raden aan om het beste vlees te kopen dat je je kunt veroorloven. DeeleenKoe en andere online platformen zijn een goede start!
Argument-9 -> Het milieu
Een voedselsysteem zonder dieren werkt gewoon niet. Bij duurzame, regeneratieve landbouw spelen dieren een cruciale rol. Synthetische meststoffen vernietigen de bovengrond. Dieren kunnen een oplossing bieden voor dat probleem. Begrazing verbetert de vruchtbaarheid van de bodem, verhoogt de droogteweerstand, herstelt het leefgebied van dieren in de natuur en houdt koolstof vast.
Dieren zijn een cruciaal onderdeel van het creëren van een duurzaam voedselsysteem.
Argument-10 -> Ethiek en dierenwelzijn
Zelfs al vinden we het misschien niet leuk, maar mensen maken deel uit van het natuurlijke ecosysteem. Iedereen is iemands avondeten. Dat is niet “goed” of niet “slecht”. Het enige doel van elk dier is om lang genoeg te overleven om zich voort te planten en onze kinderen te leren hetzelfde te doen. Een dieet met alleen maar plantaardige voeding is geen bloedloos dieet, het kan meer leven vernietigen dan een regeneratief, weilandgericht model. Koeien worden vaak beter behandeld dan veel andere dieren, zoals kippen.
Hieronder zijn twee goede bronnen die absoluut de moeite zijn om verder te onderzoeken indien deze thema’s je boeien.
The Savory Institute – en bekijk zeker de TED Talk van Allan Savory
Boek “The Vegetarian Myth: Food, Justice, and Sustainability” van Lierre Keith.
Sorry, maar bij argument 9 denk ik toch, zoals van mijn vader zou zeggen; “zo kun je overal een punt aan lullen”. Natuurlijk spelen dieren een essentiële rol in een evenwichtig ecosysteem, maar je kunt toch niet beweren dat de manier waarop 99% van de veestapel wereldwijd gehouden wordt bij kan dragen aan een beter milieu? Het maakt juist zo veel kapot.
Het lijkt wel of je wil ontkennen dat de vleesindustrie een van de grootste problemen vormt in onze strijd om het klimaat en natuur.
Ik blijf heel graag vlees eten hoor, maar ik zie kweekvlees (op termijn) als onze enige redding. Duurzame landbouw is heel belangrijk, maar daarmee kunnen we helaas de wereldbevolking niet van vlees voorzien. Volgens mij is dat een vrij eenvoudige rekensom.
Ik ben blij dat ik mezelf duurzaam vlees kan veroorloven, maar wat dat betreft zijn wij bevoorrecht.
Hey Thijs, wijs man jouw vader! Zij die geloven dat kweekvlees de oplossing is, mogen anderzijds wat mij betreft meteen zelf de daad bij het woord voegen en enkel nog dat soort rommel eten. Leg het wel aub je medemens met gezond verstand niet op.